Emlak vergisinde fiyat artışı!

Emlak değerlerindeki bu yükselişin aynı şekilde Emlak Vergisi'nde de görüleceği kesin. Peki emlak vergisinde fahiş artış nasıl belirlenir? Emlak vergisi nasıl hesaplanır? İşte ayrıntılar...

Sözcü Gazetesi köşe yazarı Nedim Türkmen bugünkü köşesinde emlak vergisindeki son durumu kaleme aldı.

İşte Nedim Türkmen'in 'Emlak Vergisi’nde fahiş artışlar yolda' başlıklı yazısı...

Yeniden değerleme oranlarında Kovid-19 salgını göz önüne alınmadı. Bu sebeple vergi değerlerinin 2021 yılına kadar her seneyeniden değerleme oranının yarısı kadar yükseltilerek ulaşılan değerin yüzde 25 fazlasıyla sınırlandırılmasıyla ilgili yasal düzenleme hazırlanmalı. Peki milyonlarca Emlak Vergisi mükellefinin 2022'den itibaren ödeme yapacağı Emlak Vergisi tutarlarının 3-5 kat yükselmesi sonucunda meydana gelecek işlemlerin başlangıcını teşkil eden, yeni Takdir Komisyonu kararları nedir? İşte ayrıntılar...
 

Takdir Komisyonları, 2022'den itibaren esas alınacak arsa ve arazilere ait asgari ölçüde birim değer tespitini bitirdiler. Bu değerler, 2022 yılı Emlak Vergisi matrahının belirlenmesinde esas olacak; 2023, 2024 ve 2025 senelerinde bu değerler her sene yeniden değerleme oranının yarısı kadar yükseltilmiş şekilde uygulanacak.

Emlak Vergisi, neredeyse tüm nüfusu ilgilendiren bir servet vergisi türü. Bu sene uygulanmaya başlanan “Değerli Konut Vergisi”nin matrahı olarak Emlak Vergisi matrahının dikkate alınması sebebiyle, 4 senede bir belirlenilen değerler dana önemli hale geldi.

Emlak Vergisi'nde 2002'de beyanname verme uygulaması kaldırıldı. Bu uygulamanın yerine, 4 senede bir Takdir Komisyonları tarafından arsalara ve araziye ait asgari ölçüde birim değer belirlenmesi düzenlemesi getirildi. 

Ayrıca Hazine ve Maliye ile Çevre ve Şehircilik Bakanlıkları, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 29'uncu maddesi hükmüyle aynı kanunun 31'inci maddesi kapsamında hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre; bina metrekare normal inşaat maliyet bedellerini, uygulanacağı seneden 4 ay önce müştereken tespit ve Resmî Gazete aracılığıyla ilan ediyorlar.

Binalar için vergi değeri; bina metrekare normal inşaat maliyetleriyle,Takdir Komisyonları tarafından tespit edilen arsa ya da arsa payı değerleri de göz önüne alınarak hesaplanır. 

Emlak vergi değerleri ilgili belediyelerce, takdir komisyonları tarafından tespit edilen birim değerler göz önüne alınarak belirlenir. 

Emlak değerlerindeki bu yükselişin aynı şekilde Emlak Vergisi'nde de görüleceği kesin. Önümüzdeki 4 sene boyunca uygulanacak asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdir işlemleri bitirilerek, Takdir Komisyonu kararları 30 Haziran 2021'de muhtarlıklarda askıya çıkartıldı.

Sahibi olduğunuz arsanın ya da arazinin asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerini, gayrimenkulün yer aldığı muhtarlıktan öğrenebilirsiniz. Fahiş matrah takdiri olduğunun düşünülmesi durumunda; takdir komisyonu kararları aleyhine 30 gün içinde vergi mahkemelerinde dava açılması gerekir. Dava açılmazsa takdir edilen mikatrlar kesinleşmiş olur. 

Arsa ve arazilerin vergi değerlerinin tespit edilmesinde; özellikle iş yerlerine ve meskûn yerlere mesafesi, yakınlık ve ulaşım imkanları, yer aldığı meydan, sahil, cadde ve sokak itibarıyla mevkii, su, elektrik, havagazı ve kanalizasyon gibi belediye hizmetlerinin olup olmaması, hangi nevi bina inşaatına müsait olduğu, imar ve istikamet planındaki hali, bina ve inşaat sahasının boyutu, topografik durumu dikkate alınır. Askıya çıkan yeni vergi değerlerinin fahiş şekilde tespit edilip edilmediğine hangi ölçütlere göre karar verilebilir?

İlk önce yeniden değerleme oranlarına bakalım:

2018 yılı yeniden değerleme oranı yüzde 23.73, 2019 yılı yüzde 22.58 ve 2020 yılı yüzde 9.11 oldu.

Son değerleme takdirinden Haziran 2021'e kadarki enflasyon oranına şu şekilde:

2018: Yüzde 20.30 

2019: Yüzde 11.84

2020: Yüzde 14.60

2021: Yüzde 16.59 (ilk 5 aylık)
 

Üçüncü olarak da, 2020 Mart'ta beri Kovid-19 salgını sebebiyle özellikle iş yeri kira geliri bulunan mülk sahiplerinin tam ve kısmi kapanma zamanlarında bazı aylar hiç kira geliri kazanamadıklarını, bazı aylarda da yarım kira aldıklarını, hala da durumun normalleşemediğini göz önünde bulundurmak gerekir.

Ayrıca Kovid-19 salgınının etkisiyle hane halkı gelirlerinde ciddi düşüş yaşandığının da unutulmaması gerekir. Son 3 gündür özellikle büyük illerde oturan mülk sahibi kişiler, yeni belirlenen vergi değerlerinin fahiş şekilde olduğunu belirtiyor. 

Emlak Vergisi, belediyelerce takip ve tahsil edilir. Değer tespiti yapan Takdir Komisyonları'nda, komisyondaki kamu görevlileri ne derse o olur. En son 2017'de gerçekleştirilen takdirlerde yüzde 700'leri bulan yükselişler sebebiyle devlet konuya müdahalede bulundu. 

7061 sayılı Kanun ile Emlak Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 23. maddeyle takdirlere sınırlama getirildi.Söz konusu geçici madde, Takdir Komisyonları tarafından 2017'de 2018 yılı için belirlenen birim değerlerinin, 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin yüzde 50'sini geçmesi halinde; 2018'le ilgili bina ve arazi vergi değerlerinin hesabında, 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin yüzde 50 fazlasının esas alınmasına imkan sundu. Bu şekilde vergi değerlerindeki artış yüzde 50'yle sınırlandırıldı ve milyonlarca dava açılmasının önüne geçildi.Gerçekleşen yeniden değerleme ve enflasyon oranlarını ve özellikle Kovid-19 salgınını hiç dikkate almadan, tamamen gelir hedefiyle tespit edilen afaki ve fahiş değerlemelerin engellenmesi devletin görevlerinden. Örneğin; vergi değerlerinin 2021'ekadar her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar yükseltilerek, bulunan değerin yüzde 25 fazlasıyla sınırlandırılmasına ilişkin yasal düzenleme yapılabilir.