Fahiş kira artışına karşı 'mevzuatta değişiklik' çağrısı

Yüksek maliyetlere paralel artan fiyatlar nedeniyle Türkiye'de alışveriş yabancılar için de cazibesini kaybederken BMD üyeleri, 'acil' bir toplantı yaparak fahiş kira artışı talepleri ve ortak alan giderlerini mercek altına aldı. Perakendeciler, kira sorunun ancak mevzuat değişikliğiyle çözülebileceğini vurguladı.

Markalar yüzde 500’e varan fahiş kira artış talep­leri ve AVM’lerde şeffaf ol­mayan genel giderlerle ilgi­li sorunları değerlendirmek üzere bir araya geldi. Çatısı altında 516 marka bulunan Birleşmiş Markalar Derne­ği’nin (BMD) ev sahipliğinde düzenlenen toplantıda, kalı­cı çözümün ancak ilgili mev­zuatta değişiklik yapılmasıy­la mümkün olabileceği konu­sunda görüş birliğine varıldı.

BMD Başkanı Sinan Öncel, Ticaret Bakanlığı Peraken­de Ticaret Daire Başkanı Bu­rak Kaplan’ın da katıldığı top­lantıda kiranın markalar için en önemli maliyet kalemle­ri arasında yer aldığını hatır­lattı. Üye markaların yüzde 91’inin fahiş kira artış talep­lerinden şikâyetçi olduğunu vurgulayan Öncel, şöyle de­vam etti:

“10 uzama yılı sona eren kontratlarda yüzde 400- 500’e varan oranlarda kira artış talepleri ile karşı kar­şıya kalıyoruz. Ayrıca şeffaf olmayan ortak alan giderle­ri nedeniyle AVM’lere her ay en az 700 milyon lira faz­ladan ödeme yapıyoruz. Her iki konuda da üyelerimizden yoğun şikâyetler alıyoruz.

Er veya geç fiyatlara yansıdığı için enflasyonla mücadeleye de zarar veren fahiş kira artı­şı talepleri ve şeffaf olmayan ortak alan giderleri sorunu­nu yaklaşık 250 markamızın temsilcilerinin katıldığı top­lantıda bütün boyutlarıyla ele aldık. Kiralarla ilgili kalıcı çö­züm için ilgili mevzuatta de­ğişiklik yapılması gerekliliği konusunda ortak mutabakat oluştu. Genel giderlerle ilgili de AVM yönetimlerinin Şu­bat 2023’te yürürlüğe giren yasanın gereklerini yerine getirmelerini bekliyoruz.”

Öncel, yerli müşterinin gı­da dışındaki harcamalarda kısıntıya gittiği bir süreçte yabancılar için de Türkiye’de alışverişin cazibesini kay­bettiğine dikkat çekti. Öncel, şunları söyledi: “Peraken­de cirolarında yabancıya sa­tışların yeri önemli. Örneğin 2022’de toplam kartlı harca­malarda yabancıların payı yüzde 10'a ulaşmıştı. Ancak Avrupa’daki birçok ülkeden pahalı hale geldiğimiz için ya­bancıların gözünde de alışve­riş cazibemizi kaybettik. Ül­kemize 8 ayda gelen ziyaretçi sayısında yüzde 7,1’lik artışa rağmen üyelerimizin yüzde 80’i, yani her 5 markamızdan 4’ü, aynı dönemde yabancıya adet satışının geçen yıla göre azaldığını beyan etti."

 BMD Başkanı Sinan Öncel, Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerinin de yabancıya satışlardaki daralmayı net bir şekilde gözler önüne serdiğini belirtti. Öncel, şunları söyledi: “BKM verilerine göre ocak-ağustos döneminde Türkiye’de kredi ve banka kartı ile yapılan harcamalar yüzde 100,2 artarken, yabancı kartlarda bu oran yüzde 45’te kaldı.

2022’de yüzde 10,2 olan yabancıların kartlı harcamalar içindeki payı bu yılın 8 aylık bölümünde yüzde 5,2’ye geriledi. Bir başka ifade ile yabancı turist ülkemize geldi, gezip eğlendi ama alışveriş yapmadan gitti.” Alım gücündeki daralma nedeniyle yerli müşterinin de gıda gibi zorunlu ihtiyaçları dışındaki harcamalarını olabildiğince kıstığına dikkat çeken Öncel, piyasada giderek artan sıkışıklığın önümüzdeki aylar için tüm sektörü endişelendirdiğini sözlerine ekledi.