Gayrimenkulde değer hilesi otomasyon sistemiyle engellendi!

Türk vatandaşlığı alabilmenin koşullarından olan, 250 bin dolarlık gayrimenkul yatırımı yapmak istemeyen yabancılar ile bazı değerleme uzmanlarının fazla değer gösterme hilesi, hayata geçirilen otomatik eksper atama yöntemi ile engellendi.

Türk vatandaşlığı alabilmenin koşullarından olan, 250 bin dolarlık gayrimenkul yatırımı yapmak istemeyen yabancılar ile bazı değerleme uzmanlarının fazla değer gösterme hilesi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün otomatik değerleme sistemini hayata geçirmesiyle engellendi. Hürriyet Gazetesi'nde yer alan habere göre;  değerleme uzmanlarıyla yatırım gerçekleştirecek yabancının iletişimi önlendi. 

Türkiye'den vatandaşlık almak isteyen yabancılar, 2018'e kadar 1 milyon dolarlık gayrimenkul yatırımı yaparak bu haktan faydalanabiliyordu. Eylül 2018'de düzenleme getirilerek, 1 milyon dolarlık gayrimenkul sınırı 250 bin dolara düşürüldü. Bu düzenleme, en az 500 bin dolar yatırım gerçekleştiren ya da bankaya yatıranlar veya en az 50 Türk vatandaşına iş imkanı sunan yabancılar için de geçerli sayıldı. Yeni yönetmeliğe göre yabancıların KDV ödemeden gayrimenkul satın alabilmesinin önü açılırken, gayrimenkullerin seneden önce satılmaması şartı da getirildi. 

Vatandaşlık için 1 milyon dolarlık yatırımın 250 bin dolara indirilmesi, emlak sektörünü olumlu etkiledi. Düzenlemeyi takip eden ilk sene Şubat 2019'da Türkiye'de yabancılara konut satışları 2018’in aynı dönemine göre yüzde 92,1 arttı ve 3 bin 321 olarak gerçekleşti. Bu durumu tersine kullanmak isteyenler de kısa sürede hileye yöneldi. Türkiye'den vatandaşlık almak isteyen yabancıların bir bölümü bazı değerleme uzmanları (ekspertiz) ile anlaşıp, 50-100 bin dolarlık gayrimenkulleri dahi 250 bin dolar ve üstünde gösterip satışlar gerçekleştirdi.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, bu hileyi belirleyince ikinci düzenlemei hayata geçirdi. Buna göre, vatandaşlık almak için gayrimenkul yatırımında bulunacak yabancı yatırımcıya hangi değerleme uzmanının destek sunacağı akıllı sistem tarafından seçiliyor. Önceden değerleme uzmanıyla görüşemeyen yabancı yatırımcı, herhangi bir hile de yapamıyor. 

Sistemin hileyi engellediğini dile getiren Antalya Tapu Kadastro 6’ncı Bölge Müdürü Funda Aydın Seymen, "Doğru değerleme raporlarının bize gelen değerleme raporları içinde bazı yanıltıcı bilgiler olduğunu tespit ettik. 250 bin dolar etmeyen taşınmazların sırf vatandaşlık elde etmek için yüksek gösterildiğine şahit olduk. Bu nedenle yanıltıcı değerleme raporlarını engellememiz gerekiyordu. Geliştirilen sistemle vatandaşlık isteyen yabancı yatırımcıyla değerleme uzmanı arasındaki iletişimi kestik" açıklamasında bulundu. 

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Üyesi Selman Özgün, 2021 yılı 9 aylık sürecinde Antalya'da bir önceki seneye göre yüzde 71'lik büyüme sağlandığın dikkat çekti. Şehirde 9 aylık sürede yabancılara 7 bin 251 konut satıldığını belirten Özgün, sene sonunda Türkiye'de 50 bin, Antalya genelinde ise 10 bin konutun yabancılara satılmasını ögnrödüklerini dile getirdi. 2023 yılı için yabancılara satılması planlanan konutlardan elde edilecek gelirin 15 milyar dolar olduğua dikkat çeken Özgün, "2021 yılı itibarıyla 10 milyar dolara yaklaşacağını bekliyoruz. En çok konut 5 bin 923 ile İranlılara satıldı. 5 bin 621 Iraklılar, 3 bin 115 ile Ruslar sırasıyla konut alan yabancılar oldu. İlk 20de Batı ülkeleri dikkati çekiyor" diye konuştu.

İstanbul'dan sonra en çok Antalya'da yabancılara konut satıldığının altını çizen Özgün, değerleme uzmanlarının başvurduğu hileye ilişkinse şöyle konuştu:

"Bir süredir burada bir sorun yaşanıyordu. Konutlar gerçek değerinin çok üstünde gösteriliyordu. Gerçekten böyle bir rakamın alınmadığı konuşmalara şahit oluyorduk. Artık işlemler sistem üzerinden ilerliyor. Otomatik değerleme uzmanları kendilerine verilen gayrimenkulü değerleyerek sisteme işliyor."