Kentsel dönüşüme yeni soluk!

Türkiye'de 2012 yılında yasalaşan kentsel dönüşüm sisteminde şu ana kadar riskli konutların sadece 663 bini yıkıldı. Kentsel dönüşüm yapılacak olan bina sahipleri ile oluşan anlaşmazlıklar ve yerel yönetimlerin takipsizliği sebebiyle dönüşümde yaşanan aksaklıklar için çözümler hazırlandı.

Türkiye'de 2012 yılında yasalaşan kentsel dönüşüm sisteminde şu ana kadar riskli konutların sadece 663 bini yıkıldı. 

Milliyet Gazetesi'nde yer alan habere göre; Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Türkiye genelinde acilen 1 buçuk milyon konutun yıkılması gerektiğini ve İstanbul'da 300 bin yıkılması gereken riskli konut bulunduğunu açıkladı.

Kentsel dönüşüm yapılacak olan bina sahipleri ile oluşan anlaşmazlıklar ve iddiaya göre bazı yerel yönetimlerin süreci yeterince takip etmemesi sonucu, riskli konutların boşaltılması ve yıkımı gerçekleştirilemiyor. 

Çözümü 6306 sayılı yasanın uygulanmasında bulan Kentsel Dönüşüm Uzmanı Nihat Şen, "Bir binanın kentsel dönüşüm kapsamında yıkılabilmesi için öncelikle o binayla ilgili risk analiz raporu yapılması lazım. Risk analiz raporu hazırlandıktan ve kesinleştikten sonra artık o binada bir yaşam riski var demektir. Raporun hazırlandığı tarihten itibaren 60 gün içinde bina tahliye edilmelidir. Belediye ise 60 gün sonra o binayı takip etmek zorundadır. Ancak vatandaşların 60 gün içinde o binayı tahliye etmemesi halinde konut maliklerine ekstra 30 gün ek süre verilir. Bütün sürelere rağmen vatandaşlar binaları tahliye etmezse 6306 sayılı yasanın uygulanması gerekir. Yasa gereği, 90 gün içinde tahliye edilmediği takdirde binanın tüm elektrik, su ve doğal gaz abonelik hizmetleri iptal edilir, bina kolluk güçleri tarafından tahliye edilir ve yıkılır. Kentsel dönüşümdeki tıkanmada işte tam da bu noktada gerçekleşiyor. Bu binaların yıkımlarını hangi ilçeler takip ediyor derseniz orada büyük bir soru işareti var" dedi. 
 

Türkiye'de risk analizi raporu yapılmış ve yıkımı kesinleşmiş binlerce binanın olduğunu belirten Şen, "Ancak vatandaşlarımız hala bu binaların içinde oturmaya devam ediyor. Bu binaların boşaltılıyor olması o bina için riski ortadan kaldırmıyor. Yıkılmayan binaların çevreye, insana ve çocuklara ciddi zararları olabilir. Tahliyesi yapılmış ancak binanın inşaatının başlatılamamasında en büyük hata, 6306 sayılı yasanın uygulama esaslarına göre uygulanmaması. Burada süreç yönetimi çok önemli. Bir bina tahliye edildikten sonra 6306 yasa şunları söyler, binadaki kat maliklerinin 3'te 2 çoğunluğu ile binanın yeniden yapımı için karar alınır. Karara katılmayanlara 15 gün süre verilir. 15 gün içinde itiraz edenler alınan kararı onaylamadığı takdirde satışa gider. Yasalar, bu kadar açık ve nettir" ifadelerini kullandı. 
 

Binanın boşalttığı tarihten itibaren bir yıl içerisinde kentsel dönüşüm uygulamasına başlamaması durumunda, konut sahiplerinin kentsel dönüşüm avantajlarından faydalanamayacağını vurgulayan Şen, "Kentsel dönüşümün hızlanması için bakanlık, belediyeler ve mülkiyet sahibi olan vatandaşlar sürece kesinlikle dahil olmalı. Kanun ve yönetmelik haricinde vatandaşlarımızın bir talepte bulunmaması lazım. Olmayan bir şeyi yaratmak Allah'a mahsustur. Vatandaşların 'ben, 5 daire ya da 10 daire isterim' dediği zaman kişi, en çok kendine zarar vermeye başlar" diye konuştu. 

Öte yandan, Avcılar'da sahiplerine ulaşılamayan veya sahiplerinin aralarında uzlaşamaması nedeniyle yıkılamayan binaların sayısının hızla arttığı belirtildi. Bunlar arasında bulunan Merkez Mahallesi Şamlı Sokak'taki 5 daireli, 5 katlı binanın bodrum, zemin ve katlarında Avcılar Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü ekipleri tarafından yapılan incelemelerde kolonlarda beton dökülmeleri ve yarıklar oluştuğu, kolon ile demir arasındaki bağlantıların zayıfladığı belirlendi. Bina riskli bulunarak, mühürlendi. Binanın önümüzdeki günlerde yıkılabilmesi için çalışmalar sürdürülüyor.

Avcılar Merkez Mahallesi Rüzgarlı Sokak'taki 5 katlı bina da 4 ay önce riskli olduğu gerekçesiyle boşaltılmasına rağmen bir türlü yıkılamadı. Boşaltıldıktan sonra hurdacıların kapı, pencere, elektrik, boru gibi para edebilecek tüm parçalarını söktüğü bina, daire sahiplerinin anlaşamaması nedeniyle bir türlü yıkılamadı. Bitişik binada oturan Murat Odabaş, hayalet binanın 4 aydan bu yana aynı durumda olduğunu, bu durumdan şikayetçi olduklarını belirterek, şöyle konuştu: "Şu anda metruk halde. Kimsesizler, sokakta kalanlar mesken tutmuş durumda. Halen 3-4 kişi kalıyor. Daha önce soğuk havada ısınmak için ateş yakıyorlardı, defalarca yangın çıktı. Çok kötü bir görüntü oluşturuyor. Pis koku yayıyor. Götürülmeyen kullanılmayan eşyaları kullandıkları için burası çok kötü kokuyor. Rezil bir halde. Yan binada oturduğum için muzdaribim. Belediyeye de defalarca şikayet ettik. Yangınlar çıktı. Yangın çıkaranları aldılar bir iki saat sonra serbest bıraktılar. Akıbeti belli değil. Sahip çıkan yok. İhtilaf varmış daire sahipleri arasında. O nedenle yıkılamıyor. Hissedarlı daireler olduğu için sahiplerini bir araya getirip anlaşamıyorlar."