Kiralık evde zam çıkmazı: Enflasyonun değil, TÜFE'nin de altında açıklandı

Kira zamlarına uygulanacak olan yüzde 25 sınır, ev sahibi ve kiracılar arasındaki davaların artmasına neden olacak. Sektör temsilcileri tek geliri kira olan hane sayısının 2,5 milyon olduğunu belirterek "Kira geliri ile kredi ödeyen de var. Ayrıca yüzde 39'luk TÜFE oranına bile uymayan, yüzde 25'i hiç dinlemez. Problem iyice büyüyecek" diyor.

Bir süredir gündemde olan kira artış oranlarına yönelik düzenleme geldi. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, konut kiralarında 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde artış oranının yüzde 25’le sınırlandırıldığını açıkladı. Daha sonra TBMM Genel Kurulu’nda, görüşmeleri devam eden Avukatlık Kanunu ile Türk Borçlar Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne kira düzenlemesine ilişkin geçici madde önergesi verildi. Önerge, genel kurulda yapılan oylama ile kabul edildi. Buna göre yüzde 25’lik kira artış sınırı, kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak. Kanun, iş yeri kiralarını kapsamayacak.

Sektör temsilciler yapılan bu düzenlemenin ev sahibi ve kiracılar arasında yaşanan sorunların daha da artmasına neden olacağını belirtti. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, yüzde 25’lik kira artış zam sınırının sektördeki sıkıntıları perçinleyeceğini belirterek "Mevcut durumda normal enflasyon oranını kabul etmeyen ev sahiplerinin yüzde 25’lik sınıra uymasının mümkün olmayacağını düşünüyorum" dedi.

Mahkemelerde ev sahibi-kiracı anlaşmazlıkları davalarının artacağını dile getiren Aşa "Ev sahibi kiracıyı çıkarmak için her türlü yolu deneyecektir. Şu an için ağırlıklı olarak uygulanan yöntem hileli satışı. Kiracıyı çıkarmak için yakın akrabasına evi satıp, kiracı çıktıktan sonra yeniden üzerlerine alıyorlar. Mahkemeye gerekçe olarak ise ‘ihtiyaçtan’ diyorlar" diye konuştu.

Yüzde 25’lik zam sınırının kayıt dışılığı da artıracağını söyleyen Aşa "Bu sefer elden ödemeler artacak. Tabii bu da, kiracının iyi niyetine kalmış bir durum" ifadelerini kullandı.

Ev sahiplerinin ise bu durumda mağdur olacağını söyleyen Aşa "Diyelim ki yalnızca bir evde kira alarak geçinen biri, bu kişinin tek gelir kaynağını, bu enflasyon oranında düşürüyorsun. Ya da ev almış, geliri ile kredi ödüyor. Durum böyle olunca sistem temelden sarsılıyor. Biz diyoruz ki, en azından tek evi olandan kira gelir vergisi alınmasın. En azından bu bir nebze de olsa rahatlatır" diye konuştu.

Hukukçular ise kiracı ve ev sahibi anlaşmazlıklarının daha da artacağına dikkat çekerek "Mahkemelerde en fazla görülen davalar sıralamasında en üste çıkan dava türü ev sahibi ve kiracı davaları olmuştu. Anlaşmazlıkların artacağını düşünüyoruz. Ancak bu bir kanun. Mahkemelerde genellikle kiracılardan yana kararlar çıkıyor. Aslında bu uygulama ile ev sahipleri mağdur olacak. Yüzde 25’in üstünde zam yaparlarsa bir suç teşkil edecek. Kiracı bunu ödemek zorunda değil. Yüzde 25’lik kirasını ev sahibi hesabına yatırdığı sürece evinde oturabilir" diyor.

Karara bir eleştiri de AK Parti’li Şamil Tayyar’dan geldi. Sosyal medyadan paylaşımda bulunan Tayyar, "Fahiş kira artışı mutlaka önlenmeli. Artışa sınır koymak gerekiyorsa, ölçüt, TÜFE gibi nesnel olmalıdır. Enflasyonun %73.5 olduğu ortamda yüzde 25’lik keyfi sınır, yeni sorunlar üretir. Kayıt dışılık artar, daha kötüsü yeni sosyal ihtilaflar doğar. Karar gözden geçirilmeli" ifadesini kullandı.

 Sektör temsilcileri yalnız bir ev kirası ile geçinen insanlar olduğunu belirterek "Türkiye’de toplam 3,5 milyon hanenin kira geliri var. Bu rakamın 2,5 milyon kadarı tek kira geliri olan haneler. Yani bir evde oturup, diğerinin kirası ile geçiniyor. Ya da bir evi var ama oturmuyor, kirada, oradan aldığı kira ile kirada oturuyor. Birinde yaptığı kontrat yeni diğer eski ise gelir adaletsizliği oluşacak. Ayrıca kira geliri ile kredi ödeyenler de var" açıklamalarında bulunuyor.