Konut kredilerine faiz freni

Faizlerdeki sert yükseliş sonrası konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı haziranda yıllık bazda yüzde 30,4 geriledi. 2023 ikinci çeyrek itibarıyla İstanbul'da kredili konut satın alan hanelerin, harcanabilir gelirlerinin yüzde 57'sini konut kredilerin aylık taksitleri oluşturuyor.

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği’nin (GYODER) 2023’ün ikinci çeyreğine ilişkin yayımladığı Türkiye Gayrimenkul Sektörü raporu, konut kredilerinin bireysel krediler içinde payının sert düştüğünü ortaya koydu.

Buna göre, 2023 Haziran itibarıyla konut kredilerinde aylık faiz oranı yüzde 1,84’e, yıllık bileşik faiz ise yüzde 24,45’e çıkarak Ocak 2019'dan itibaren en yüksek değere ulaştı.

Faizlerdeki bu artış sonrası konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payı ise, 2023 Haziran’da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30,4 azaldı ve yüzde 20,1’e geriledi.

2022 Haziran’da yüzde 38 olan konut kredilerinin toplam tüketici kredilerindeki payı ise, Haziran 2023 itibarıyla 6,4 puan azalarak yüzde 31,6’ya düştü.

TÜİK verilerine göre, 2023 Haziran’da bir önceki yılın aynı dönemine göre kredili konut satışı yüzde 66,85’lik rekor düşüşle 13 bin 463 adede gerilemişti.

Kaynak: GYODER (Merkez Bankası verilerinden alınan oranlar)

Raporda konut kredi faizlerinin sene başından bu yana nasıl seyrettiği ve aynı dönem aralığında konut kredi hacmindeki düşüş de yer aldı.

2023 başında yüzde 1,54 seviyelerinde gerçekleşen aylık faiz, yılın ilk çeyreği sonunda yüzde 1,33 seviyelerinde seyrederken ikinci çeyrek sonunda ise yüzde 1,81 seviyesine yükseldi.

Aynı şekilde 2023 başında yüzde 20,08 seviyelerinde başlayan yıllık faiz oranı ise, 2023 Haziran ayını yüzde 23,98 ile tamamladı. Temmuz ayı itibarıyla ise yıllık faiz yüzde 34,09’a yükseldi.

2023 Haziran sonunda konut kredisi hacminin 438,5 milyar TL seviyesinde gerçekleştiğinin belirtildiği raporda, kamu mevduat bankalarının toplam konut kredisi hacmi içindeki payının 2022 Haziran’da yüzde 65,66 seviyesinden, 2023 Haziran’da yüzde 62,86’ya gerilediği belirtildi.

BDDK verilerinden derlenen oranlar

Çeşitli kurumların verilerinin derlendiği raporda, aylık kredi taksitlerinin hanelerin harcanabilir gelirine oranı dikkat çekti.

Buna göre, ülke genelinde 2023’ün ilk çeyreğinde konut başı ortalama kullandırılan kredi tutarı ise 770 bin TL oldu.

İstanbul'da ise konut fiyatlarının ortalama hane halkı harcanabilir gelirinin 5,18 katı olduğunun belirtildiği raporda, “2023 2. çeyrek döneminde İstanbul'da 100 metrekarelik bir konut için kullanılacak konut kredisinin aylık taksitleri, hane halkı harcanabilir gelirinin yüzde 57’si oranında” ifadeleri yer aldı.

Endeksa verilerinden derlenen rakamlar

Raporda ayrıca, tüm bu gelişmelerin satışlar üzerindeki etkilerine de yer verildi.

2023 ikinci çeyrekte konut satışları bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 30,5 oranında gerileyerek 282 bin 564 adede düştü.

Bu yılın ilk çeyreğinde birinci el konut satışlardaki düşüş, 2013’ten bu yana en düşük ikinci çeyrek verisi olarak öne çıktı.

Yabancılara yapılan konut satışları da 2023 yılı 2. çeyreği sonu itibarıyla ilk 6 aylık periyotta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 46 küçülme ile 19 bin 275 adede geriledi.