Konut piyasasında neler oluyor?

Rizeninsesi köşe yazarlarından Mustafa Semih Arıcı bugünkü köşesinde konut piyasasındaki son durumu kaleme aldı.

Rizeninsesi köye yazarı Mustafa Semih Arıcı bugün kaleme aldığı "Konut piyasasında neler dönüyor?" başlıklı yazısında konut sektöründeki soın durumu değerlendirdi. "Son aylarda enflasyonun da hızlanıp resmi olmayan rakamlarda yüzde 50’yi bulmasıyla beraber, konut fiyatları inanılmaz ölçüde arttı. Özellikle İstanbul’da bu fenomen artışa rağmen, kiralık ev bulabilmek mesele haline geldi." diyerek yazısına başlayan Arıcı devamında şunları söyledi.

Geçen yıl, belki de pandeminin yeni başlamış olması hasebiyle, yerlerde sürünen konut satış ve kiralama fiyatları adeta şaha kalktı. Meselâ geçen yıl 500 bine satılan 3+1 yeni yapılmış standart bir daire milyonun üzerine çıkmış durumda. Hele hele elit bir semtte ise 7-8 milyona kadar gidiyor. Bu sonuçta hızla artan ve bazı inşaat kalemlerinde yüzde 150’ye varan zamlar rol oynasa da, çok fazla su yüzüne çıkmayan bir nedeni var: Yabancı akını…

Konut kredisi faiz oranlarının aylık bazda yüzde 1,5’u geçmesi, pandeminin meydana getirdiği büyük sıkıntı nedeniyle yaşanan dramatik gelir kayıpları, kabaran borçlar geleneksel konut müşterisi olan orta sınıfı saf dışı bırakınca konut talebinin düşmesi, elde kalan çok sayıda konut nedeniyle fiyatlarının düşmesi beklenirdi.

Zengin kesimin zaten bir iki değil, çok sayıda konutu olduğu hesaba katılırsa stokları böylesine tüketen, fiyatları katlayan, kiraları tavana çakan nedir?

Yukarıda açıkladık. Yabancılar…

 Kâğıt üzerinde yani istatistiklere göre Türk vatandaşlığı kazanabilmek için konut satın alan yabancı sayısı çok fazla görünmese de, petro-dolarla desteklenen aracı kişi veya kurumlar yeni yapılan siteleri blok halinde satın alıyor.Ya da projeden onlarca, yüzlerce daire satın alıp çoğunlukla yabancılara satıyorlar.

Geçenlerde bir telefon sohbeti yaptığım Eyüp Sultan Semtinde site inşaatı yapan bir müteahhit, projesini bitirmekte zorlandığından ve özellikle çok şişen fiyatlar yüzünden satamadığından dert yandı.

 Arkadaşa geçenlerde bir Ortadoğu ülkesinden gelen bir aracı yüzde 15 komisyonla dairelerini satma teklifinde bulunmuş. “Ben yüzde 30 kâr ediyorum. Yarısını size nasıl veririm?” diye itiraz edince fiyatları yükseltin demişler. 1,5 milyon satış fiyatı olan 3+1 daireleri, 2 milyona rahatlıkla satabileceklerini ifade etmişler. Yani bir çırpıda yüzde 33 artış…İşte mumla aradığımız neden!

İstatistiklerde sınırlı görünen yabancıya konut satışı; kayda geçenin çok üzerinde. 50 bin dolarlık bir daire alıp tapuda 250 bin dolar göstererek ailesi ile birlikte vatandaşlık kapılınca, çoluğuna çocuğuna onlarca daire alıyorlar. İstanbul’da yeni yapılan konutların çoğunu Arap ülkelerinden, İran’dan ve hatta Afganistan’dan gelenler satın alıyor.

Ülkeye sokulan paranın ak mı, kara mı olduğunun sorulmadığı, “Döviz gelsin de hangi yolla gelirse gelsin” mantalitesinin hakim olduğu bir ülke ortamında konut fiyatları bir yandan alabildiğine yükselirken, bir yandan da başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerimizde yabancı mahalleleri oluşuyor. Özellikle yeni yapılmış sağlam konutlar onların eline geçiyor.  İstanbul’da, İzmir’de, Antalya’da, Trabzon’da çokça örnekleri var.

Son aylarda yaşanmakta olan konut krizinin görünmeyen yüzünde bu gerçekler var.