Konut satışında yeni dönem: Altın peşinatlı kredi
Yastık altında tutulan altınların ekonomiye kazandırılması ve son dönemde oldukça durgun seyreden konut satışlarının canlanması amacıyla iş dünyasından 'altın konut modeli' önerisi gündeme getirildi.
Altın fiyatlarındaki hızlı yükselişin ardından yurt içinde altına olan talep artış gösteriyor. Halkın geleneksel yatırım aracı olarak tercih ettiği altın, tasarruf sahipleri tarafından genellikle yastık altında saklanıyor. Ancak, bu şekilde tutulan altınlar ekonomiye katkı sağlamıyor.
Ekonomi yönetimi, yastık altındaki altınları ekonomiye kazandırmak için altın sertifikası gibi farklı enstrümanlar sunmuş olsa da, yatırımcılar "belki ileride bir ev alırım, araç alırım" düşüncesiyle altınlarını kendi imkanlarıyla muhafaza etmeyi tercih ediyor.
Son dönemde artan kredi faiz oranlarıyla birlikte kredili konut satışlarında azalma yaşandı ve bu durum konut talebini önemli ölçüde düşürdü.
İktidara yakın medyada yer alan habere göre; hem yastık altındaki altınları ekonomiye kazandırmak hem de konut talebini artırmak amacıyla iş dünyasından yeni bir öneri sunuldu. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, konut piyasasındaki durgunluk döneminde şu ifadeleri kullandı: "Vatandaş, satın aldığı konutun %25-30’unu yastık altındaki altınları getirerek ödesin, Merkez Bankası bu altını alarak rezervlerini artırabilir. Sonrasında da 10-15 yıllık konut kredisi sübvansiyonlu olarak verilebilir."
Peki, ‘altın konut’ modeli ülkemizde uygulanabilir mi? Konut piyasasını hareketlendirmek için başka ne gibi çözümler üretilebilir? Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, "Gayrimenkul sektöründe, özellikle ilk kez konut sahibi olacaklar için finansman modellerine ihtiyaç duyulan bir dönemdeyiz.
Kredi kampanyaları yapılmış olsa bile mevcut faiz oranları oldukça yüksek seviyelerde. Bu faiz oranları, insanların ev sahibi olma arzusunu büyük ölçüde baskılıyor.
Özellikle döviz veya altın bazlı geliştirilebilecek modellerde, faiz indirimi ile sağlanacak fayda, konutta bekleyen talebi hareketlendirebilir.
Gayrimenkul alımı için peşinat biriktirenler, genellikle bu peşinatı altın veya döviz gibi araçlarda saklıyorlar. Bu model, bankalarda altının bozdurulması şeklinde veya fiziksel altının getirilmesi çerçevesinde planlanırsa ekonomiye etkisi olabilir," dedi.
Bu düşüncenin temelinde, evde saklanan altının Merkez Bankası veya kamu bankalarına teslim edilerek düşük faizli kredi alınması yatıyor. Burada, faiz oranlarının belirleyici olacağını söyleyen Özelmacıklı, Merkez Bankası rezervlerine olumlu katkı yapmasının da bu noktada değerlendirilebileceğini ekledi.
Küresel piyasalarda, jeopolitik risklerin etkisiyle altın değer kazanmış durumda. Bu dönemde, altının bir finansman modeline dönüşmesi, konut almak isteyen bireyler ve inşaat projelerinde satış zorluğu yaşayan müteahhitler için rahatlatıcı bir çözüm olabilir.
Eylül ayında, önceki aylara göre konut satışlarında artış yaşandı. Toplamda eylül ayında 285 bin tapu işlemi gerçekleştirildi ve bu, bir önceki aya göre 5 bin işlem daha fazla oldu.
Gayrimenkul alımında ciddi bir talep var. Merkez Bankası’nın önümüzdeki aylarda yapması beklenen faiz indirimlerinin de bu talebe olumlu katkı yapması bekleniyor.
Şu an özel bankalarda aylık faiz oranı yüzde 2,89 seviyesinde. 1 milyon TL’lik kredi, 120 ay vade ile alındığında yaklaşık olarak 29 bin 878 TL taksit tutarı oluşuyor ve toplam geri ödeme tutarı 3 milyon 585 bin TL’ye ulaşıyor.
Yıllık maliyet oranı ise yaklaşık yüzde 41,8 seviyesinde. Eğer faiz indirimi yüzde 2 seviyelerine çekilirse, burada daha avantajlı bir indirimden bahsedilebilir.
Yeni model, aşamalı bir model olarak da uygulanabilir. Getirilen altın miktarı arttıkça, faiz oranı daha da aşağı çekilecek şekilde düzenlenebilir.
Örnek bir hesaplamaya göre, 1 milyon TL için faiz oranı yüzde 1,9 seviyesine inerse, aylık taksit tutarı 21 bin 217 TL’ye düşer. Bu, şu anki faiz oranlarına göre oldukça uygun bir oran anlamına gelir.
Yaklaşık yüzde 1 oranında bir faiz indirimi, tüketici için aylık ödemeleri 8 bin 660 TL seviyelerine çekebilir.