Konut satışlarında sert fren! Vatandaşın yatırım tercihi değişti

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kasım ayı konut satış istatistiklerini açıkladı. Buna göre Türkiye genelinde konut satışları kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %20,6 azalarak 93 bin 514 oldu. Peki bu sert düşüşün en önemli nedeni ne?

Konut satışlarında yüzde 20'lik bir düşüş yaşandı. Peki konut satışlarındaki sert gerilemenin nedeni ne? Özellikle son aylarda konutta fiyat artışları kesilmiş, hatta kiralıklarda yüzde 10-15 aralığında bir düşüş yaşanmıştı. Konut satışlarının azalması fiyatları nasıl etkiler? Kiralıklarda düşüş sürer mi? İşte detaylar...

Konuyla ilgili merak edilenleri Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, milliyet.com.tr’ye açıkladı. Özelmacıklı konuşmasında şu ifadeleri kullandı:

“TÜİK tarafından konut satış endeksleri açıklandı. Kasım ayında konut satışlarında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20.6 oranında düşüş var. Satışlar konutlarda 93 bin 514 oldu.

Aslında sayısal açıdan baktığımızda ekim ayında da 93 bin seviyesinde konut satılmıştı. Bu açıdan bizim yoğun olarak baktığımız ocak-kasım dönemidir. Burada yüzde 14.9 seviyesinde bir azalma var. 1 milyon 87 bin seviyesinde konut satıldığını görüyoruz.

‘ARSA VE ARAZİLERE İLGİ ARTTI’
Bu açıdan değerlendirdiğimizde konut satışlarının önümüzdeki ayki verilerle birlikte seneyi 1.2 milyon seviyesinde kapatabileceğini değerlendiriyoruz. Tüm gayrimenkul satışlarında 2023 yılının konut satışlarından ziyade arsa ve arazi satışlarının daha yoğun olduğu bir dönemi bizlere gösterdi.

SATIŞLARDAKİ DÜŞÜŞÜN EN TEMEL NEDENİ NE?
Konut satışlarının düşüş nedenlerinden en temelinin banka kredilerindeki sınırlandırmalar olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 68.5 azalarak 5 bin 245 oldu.

‘FAİZ ORANLARININ ARTMASIYLA TALEP DÜŞTÜ’
Burada toplam konut satışlarının ipotekli satışlar arasındaki payı yüzde 5.6 olarak gerçekleşti. Ocak-kasım döneminde ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33.6 azaldı. İpotekli satışlarla alakalı en yoğun kısmın konut kredisi faiz oranlarının artması ve bu artış sonrasında talebin düşmesi olarak değerlendirebiliriz.

‘MEVDUAT FAİZLERİ ÖNEMLİ BİR AVANTAJ OLDU’
Mevduat faizlerindeki yüksek artışlar da gayrimenkule yatırımı yapmak isteyen kişiler açısından süreci yavaşlattı. Mevduat üzerinden parasını değerlendirmek isteyen kişiler için faizler önemli avantaj oluşturdu. Bu da gayrimenkul yatırımını bu dönem daralttı.

YENİ YILDA KONUT FİYATLARI NE OLUR?
Konut fiyat endeksine baktığımızda eylül ayında reel olarak artışlar yüzde 17.8 seviyesinde kalmıştı. Gayrimenkul fiyatlarında son 2-3 aydır durağanlık var. Ama artan inşaat maliyetleri, işçi maliyetleri nedeniyle yeni inşaat maliyetlerinin yükseldiğini görüyoruz. O nedenle bu dönem her ne kadar fiyatlar belli bir durağanlık göstermiş ve daha da duracakmış gibi gözükse de yeni inşaat maliyetleri gittikçe artıyor. Bu durum özellikle 2024 yılı ilk çeyrekten itibaren fiyatları yukarı yönlü artıracaktır.

Talebi artıran etkenlerden birisi yabancıya olan satışlardı. Ülkemizde yabancı yatırımcı ile mülteci kavramının karıştırılması seçim sonrasında yabancıların ülkemizden çekilmesini beraberinde getirdi. Özellikle yabancıya satışların yüzde 46.1 seviyesinde azaldığını görüyoruz. Bu da gayrimenkul tarafında konut satışlarını etkileyen ayrı bir faktör diyebiliriz.

‘KONUT KREDİSİ HACMİ GERİLEDİ’
Haftalık olarak açıklanan BDDK’nın konut kredi hacminde önemli düşüşler seyretmeye başladık. 15 Eylül haftasında 446 milyar TL seviyesinde olan konut kredisi hacmi düşüşünü sürdürerek 8 Aralık haftasına 439 milyar TL seviyesine geriledi diyebiliriz.

‘ARSA VE ARAZİLERE YÖNELDİLER’
Konut dışı gayrimenkul satışlarına baktığımızda arsa ve arazilere daha yoğun bir ilgi oldu. Her ne kadar konut satışlarında bu tür düşüşler varsa da arsa ile arazi satışları geçen yılın aynı dönemine göre bu oranlarda düşüş göstermedi.

Toplam gayrimenkul satışlarına baktığımızda ocak-kasım döneminde satışların 2 milyon 650 bin seviyesine yaklaştığını görüyoruz. Bu çerçevede özellikle yıl sonu kapanışının toplam gayrimenkul satışlarında 2.8 milyon seviyesinde olmasını bekliyoruz diyebiliriz.

‘KİRALARDA YÜZDE 15’E VARAN DÜŞÜŞ’
Konut satışlarında bir gerilemeden bahsedemiyoruz ama fiyatlar son 2-3 aydır yatay seyrini koruyor. Kiralık fiyatlarda bazı düşüşler var. Bölgelere göre yüzde 10-15 bandında değişiyor. Konut fiyatlarındaki gerilemenin Antalya, Mersin, Adana gibi illerde görülmesini bekleyebiliriz. İnşaat maliyetlerindeki artış bu gerilemenin daha yoğun bir şekilde olmasının önüne geçecektir.”