Konut üreticileri ev fiyatlarının artmasını bekliyor

Konut üreticilerinin çatı kuruluşu KONUTDER'in NielsenIQ Türkiye ile yaptığı ankete göre, inşaat sektörü temsilcileri, maliyetlerde artış beklerken, konut fiyatları ve kiralarında da artış beklentisi açıkladı. KONUTDER üyelerinin yarısından fazlasına göre 'barınma krizi' var.

KONUTDER’in NielsenIQ Türkiye ile birlikte yaptığı Sektörel Beklenti Anketleri, markalı konut üreticilerinin görüşleriyle sektörün nabzını tutmaya devam ediyor.

KONUTDER tarafından yayınlanan Konut Sektörü Beklenti Anketi Raporu’nda markalı konut üreticilerinin beklenti ve öngörüleri şöyle sıralandı:

KONUTDER üyelerinin yarısından fazlası (yüzde 63,6) önümüzdeki 6 ay içinde 1. El satış adetlerinde artış yaşanacağı görüşünde birleşiyor. Geçen dönemde konut satış adetlerinin «azalacağını» belirten üyelerin tamamı görüşünü «artacak» veya «aynı kalacak» olarak değiştirerek artış yönündeki beklentilerini dile getiriyor.

Bir önceki döneme kıyasla 1. El konut satışlarının aynı kalacağını belirtenlerin oranı yüzde 59,1’den yüzde 36,4’e gerilerken 1. El konut satışlarının azalacağını belirten üye ise bulunmuyor. Ekim 2024 konut satış istatistiklerine göre son 22 ayın zirvesindeki satış grafiği göz önüne alındığında KONUTDER üyeleri arasında 1. El konut satışlarının da artacağına dair görüş hâkim olmuş durumda.

Uzun süredir yabancıya konut satışında ciddi bir gerilemenin yaşandığı konut piyasasında umut ışığı belirmeye başladı. Bir önceki dönem anketinde KONUTDER üyelerinin tamamı 1. El konutlarda yabancıya satış adetlerinin artmayacağı görüşündeyken üyelerin yarısı satışların azalacağını belirtmişti. 2024’ün 3. Çeyrek anketinde bu durumda bazı değişimler gözlemleniyor ve üyelerin yüzde 18,2’lik bir bölümü yabancıya satışta artış beklediğinin altını çiziyor.

KONUTDER üyeleri arasında konut fiyatlarının artacağına yönelik beklentiler ağırlık kazanıyor. Geçtiğimiz döneme kıyasla fiyatların artacağını söyleyenlerin oranı ciddi bir oranda değişerek yüzde 36,4’ten yüzde 63,6’a yükselmiş durumda. Aynı kalacak diyenlerin oranı yüzde 50’den yüzde 31,8’e, azalacak diyenlerin oranı ise yüzde 13,6’dan yüzde 4,5’e geriliyor.

KONUTDER üyelerinde üretim maliyetlerinin artacağı yönündeki görüşler yeniden artmaya başlıyor. Üyelerin yüzde 90,9’unda maliyetlerin artacağında yönelik görüş hâkim olurken aynı kalacağını düşünenlerde ise önceki döneme göre yüzde 13,6 oranında bir gerileme gözlemleniyor.

KONUTDER üyelerinin neredeyse tamamı (yüzde 90,9) işçilik maliyetlerinin artacağını düşünüyor. İnsan kaynağındaki sıkıntılar ve asgari ücret zammı göz önüne alındığında bir önceki döneme kıyasla artış bekleyenlerde yüzde 18,2’lik oranda bir değişim göze çarpıyor. Öte yandan malzeme maliyetlerinde ise geçen döneme göre değişim olmadığı görülüyor. Üyelerin yüzde 68,2’si malzeme fiyatlarının artacağını yüzde 31,8’i ise aynı kalacağı yönünde görüş belirtiyor.

Son 3 aydaki konut satışlarındaki artışın ardından üretim tarafında da bir hareketlilik bekleniyor. KONUTDER üyelerinin yüzde 31,8’i önümüzdeki 6 ayda üretimin artacağını belirtirken anketin bir önceki döneminde bu oran yüzde 0 idi. Konut üretiminin azalacağı yönündeki beklentilerde de ciddi oranda düşüş göze çarpıyor. Bir önceki dönemde azalacak diyenlerin oranı yüzde 63,6’dan yüzde 22,7’ye gerilemiş durumda.

KONUTDER üyeleri, kentsel dönüşüm alanında da konut üretiminin önümüzdeki 6 ay içinde artacağını öngörüyor. Azalacağı yönündeki görüşler tamamen ortadan kalkarken, kentsel dönüşümdeki üretimin aynı kalacağı yönündeki görüşler de ise bir düşüş gözlemleniyor.

KONUTDER üyelerinde konut kredi faizlerinin düşeceğine yönelik beklentide ciddi oranda artış var. Üyeler beklentiden ziyade faizlerin inmesi gerektiği görüşünde yüzde 73 gibi ciddi bir oranda birleşerek önümüzdeki 6 ay içinde faiz indirimi olması gerektiğini düşünüyor. Konut kredisi faiz oranlarının «aynı kalacağına» dair beklenti bu dönemde yüzde 63’6’dan yüzde 18,2’ye ciddi seviyede geriliyor.

Bir önceki anketin en belirleyici konu başlığı olan kredili konut satışlarındaki artış beklentisi bu ankette de güncelliğini korumaya devam ediyor. 1 üye hariç hiçbir KONUTDER üyesi kredili konut satışlarının azalacağını beklemezken üyelerin yarısı kredili satışların aynı kalacağını öngörüyor. Üyelerin yüzde 45,5’i ise kredili konut satışlarında artış beklentisini koruyor. Bu oran 2023’ün son çeyreği ve 2024’ün ilk çeyreğinde yüzde 4,5 gibi oldukça düşük seviyelerindeyken 2024’ün ikinci çeyreğinde kredili konut satışlarındaki artış beklentisi yüzde 50 seviyesine sıçramıştı. Bu oran yılın üçüncü çeyrek sonuçlarında da güncelliğini sürdürüyor.

KONUTDER üyelerinin yüzde 77,3 gibi önemli bir bölümü kiraların gelecek 6 ay içinde artacağını düşünüyor.

Sektörel Beklenti Anketi Raporu’na “Barınma Krizi” yeni bir konu başlığı olarak ilk kez 2024 üçüncü çeyrek anketinde eklendi. KONUTDER üyelerine ilk kez yönlendirilen barınma krizi sorusuna üyelerin yarısından fazlası (yüzde 59,1), ülkede bir barınma krizi olduğunu dair görüş bildiriyor. Bu üyelerden 11'i, krizin tüm ülke genelinde etkili olduğunu belirtiyor. Ayrıca, barınma krizi olduğunu belirten 13 üyeden 9’u, bu krizin önümüzdeki dönemde derinleşeceğini öngörüyor.

Anketin sonuçları hakkında değerlendirmelerde bulunan KONUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova, şunları söyledi:

“Üyelerimizin yüzde 73 gibi önemli bir bölümünde kredi faizlerinde düşüş gerekliliği görüşü ağırlık kazanırken, 1. El konut satışlarındaki son dönemdeki artışın devam edeceği öngörülüyor. Ülkemizin her yıl 700 bin yeni konuta ihtiyacı var ve geçtiğimiz yıl üretim 504 bin seviyesinde gerçekleşirken bu yılsonu tahmini de 482 bin civarında olacağı yönünde. Dolayısıyla sektör konut ihtiyacı bulunduğunun farkında ve elindeki stokları eriterek yeni konut üretimine de kaynak oluşturma çabasında. Bu nedenle de faizlerin çok yüksek seyrettiği bir ortamda taşın altına elini sokarak kendi finansman araçlarını devreye sokarak talebi canlandırdı. Buradan elde ettiği gelirle henüz başlayamadığı beklemede olan projelere kaynak oluşturmak istiyor ancak son dönemdeki satışlardaki artış bu hacmi destekler boyutta değil. Öte yandan ipotekli konut satışları ise hala yüzde 12 gibi çok düşük seviyelerde. İdeal piyasa koşullarında sürdürülebilir bir konut piyasasının oluşabilmesi için bu oranın yüzde 50’ler seviyesinde olması gerekir. Üreticinin üzerindeki bu finansman yükünün hafiflemesi için de kredi faizlerinin artık düşüş eğilimine girmesi gerekiyor ki anketimizde de bunun somut yansımalarını görüyoruz.”