Gayrimenkul sektörüne gelen değerleme düzenlemesi yabancı konut satışlarında 10 gün içerisinde yaklaşık olarak 250 milyon TL’lik satışın iptaline neden oldu.

BloombergHT''den Cemre Nur Karaca'nın haberine göre, yabancı alıcıların banka kredisiyle yapmak istedikleri gayrimenkul alımlarında, eksper raporlarında bulunan değerlemelerin, satıcıyla anlaşılan değerlemenin altında olması halinde Türk vatandaşlığı almak isteyen yabancı alıcıların alımdan vazgeçtikleri ifade ediliyor. Bu durum satışlarda iptaller yaşanmasına sebep oluyor.

10 günde yaklaşık 250 milyon TL'lik konut satışının yanlış değerlemeler sebebiyle iptal edildiğini söyleyen gayrimenkul sektör temsilcileri sistemin acilen durdurulması gerektiğini dile getirdi. 

Geçtiğimiz dönemde yabancı yatırımcıya vatandaşlık hakkı veren kanuna göre, minimum 250 bin dolarlık gayrimenkul satın alan kişiye Türk vatandaşlığı verme hakkı tanınıyordu. Ancak sektör temsilcileri değerleme aşamasını SPK lisanslı değerleme firmaları yapmadığından 'hileli vatandaşlığa' kapı aralandığı şikayetlerinde bulunuyordu.

Ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Taşınmaz Değerleme Dairesi Başkanlığı tarafından “Yabancıların Taraf Olduğu İşlemlerde Düzenlenecek Değerleme Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar" başlıklı genelgeye yenilikler getirildi. Yeniliklere göre değerleme şirketlerini 20 Eylül 2021 itibariyle yapay zeka atadı. Ancak gayrimenkul sektörü, denetleme firmalarının yüzde 80’ninin bankalarla çalıştığını ve teminat mantığıyla bir değerleme verdiklerini ve bunun doğru olmadığını belirtliyor. 

'Emsal dairelerin örnek alınması yanlış'

Konutder Yönetim Kurulu başkanı Altan Elmas, ekspertiz sisteminin yabancıya olan konut satışında her zaman yapıldığına dikkat çekerek, “Ekspertizleri zaten yaptırıyoruz. İster vatandaşlık ister normal satış olsun. Değerleme firmalarının 80’i bankalara ekspertiz yapan kurumlar. Örneğin denetleme şirketi bankalar için teminat amaçlı aynı semtte, muhitte veya çevre binalarda bir emsal ekspertizi yapmışsa bu, zaten piyasa değerinin yüzde 40’ı oluyor. Dolayısıyla malın gerçek değerini yazmıyorlar. Aynı daireye emsal dairelere yüzde 40’nı düşürdüğü zaman başka bir amaçla da olsa öncesinde olan değeri yazıyor. Her iki tarafı mağdur ediyor ve rapor geldiğinde satış iptalleri yaşanıyor.” açıklamalarında bulundu.
 

'Satışlar olumsuz etkileniyor'

Mars Investment İcra Kurulu Başkanı Hakan Bucak, uygulamanın hileli vatandaşlığı engellemesi adına olumlu olduğunu ancak sistemdeki bazı sorunlar sebebiyle satışları olumsuz etkilediğini söyledi. Bucak, sistemin durdurulup sektör temsilcilerinin görüşü alınarak devam edilmesi gerektiğini ve hatta çalıştay kurulması gerektiğini söyledi. 
 

Altan Elmas ise, “Konut üretiminin zorlaştığı, maliyetlerin artığı, konut fiyatlarının, kiraların arttığı ve konuta erişimin düştüğü bu günlerde konut sektörünü zora sokacak işler yapılması hiç doğru bir adım değil. Bu şekilde yürüyen sistemle beraber satışların yüzde 80’ninde sorun çıkacak. Yabancılara konut satışı yaparken banka teminatı yapan değerleme şirketleriyle bu sistem yürümez." şeklinde konuştu.