TÜİK verilerine göre, pandemi yılı olan 2020’de konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 11,2 artarak 1 milyon 499 bin 316 adetle rekor kırmış, buna rağmen Türkiye genelinde ev sahipliği oranı artmak bir yana azalmıştı.

Yine TÜİK verilerine göre, oturulan konuta sahip olanlar 2020’de geçen yıla göre 1,0 puan azalarak yüzde 57,8’e gerilerken, kirada oturanların oranı 0,6 puan artışla yüzde 26,2’ye yükselmişti. Lojmanda oturanların oranı 0,1 puan gerileyerek yüzde 1,2 olurken, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise 0,4 puan artışla yüzde 14,7’ye yükselmişti.

2021'de de benzer bir tablo ortaya çıktı.

EV SAHİPLİĞİ DÜŞTÜ, KİRACILIK ARTTI

1 milyon 491 bin 856 konutun satıldığı 2021 yılında, oturulan konuta sahip olanlar 2021’de önceki yıla göre 0,3 puan azalarak yüzde 57,5’e gerilerken, kirada oturanların oranı 0,6 puan artışla yüzde 26,8’e yükseldi. Lojmanda oturanların oranı yüzde 1,2'de kalırken, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı 0,1 puan azalarak yüzde 14,6’ya geriledi.

Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 2021'de Türkiye genelinde konut fiyatları yüzde 59,6 oranında artış göstermişti. Bu dönemde enflasyondan arındırılmış reel artış yüzde 17,9 olmuştu.

İLK EL SATIŞLAR AZALIYOR

2020’de konut satışları artsa da, ev sahipliği oranı açısından önemli olan ilk el satışlarda düşüş görülmüştü. 2020’de ilk el konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 8,2 düşüşle 469 bin 740 adede gerilemişti.

İkinci el satışlar ise yüzde 23 artışla 1 milyon 29 bin 576’ya yükselmişti.

2021'de de benzer bir tablo ortaya çıktı ve ilk el konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 1,7 düşüşle 461 bin 631'e geriledi.

2017’de 659 bine yükselen ilk el konut satışları, son dört yıldır aralıksız geriledi.

KONUT KREDİSİ KAMPANYALARI KİME YARIYOR?

Hükümet son yıllarda döviz kurlarını ve enflasyonu patlatma pahasına enflasyonun altında faiz politikasında ısrar ediyor ve kamu bankaları sık sık düşük faizli konut kredisi kampanyaları düzenliyor.

Bu kampanyalar sonucunda konut fiyatları da hızla artıyor ancak ev sahipliği oranı düşüyor.

2014'te yüzde 61,1 olan olan ev sahipliği oranı, 2021'de yüzde 57,5'e kadar gerilemiş oldu.

Merkez Bankası verilerine göre, konut fiyatları şubat ayında yıllık yüzde 96,4 artışla ile rekor tazeledi. İstanbul'da konut ortalama metrekare fiyatı 13 bin 836 lira olurken 120 metrekare bir evin ortalama fiyatı şubatta 1 milyon 660 bin lira oldu. Geride kalan iki ayda bu rakam daha da arttı.

İstanbul'da konut kredisiyle konut alabilmek için aylık 20 bin TL'nin üzerinde taksit ödemek, bunun için de 40 bin TL'nin üzerinde aylık gelire sahip olmak gerekiyor.
Bu da çok sınırlı ve zengin kesimin düşük faizli konut kredilerinden yararlanabildiğini, yatırım amaçlı konut alımlarının öne çıktığını gösteriyor.