Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yapımına olanak sağladığı belirtilen Kültür Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu (KVKYK) kararının hukuka aykırı olduğuna yönelik kararına karşı Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan karar düzeltme istemini geri çevirdi. Avukat Figen Çalıkuşu, bu karara ilgili dairenin direnme hakkı olmadığını söyledi.

T24’te yer alan habere göre, KVKYK, 2014'te sit alanları ile ilgili iki kritik değişikliğe imza attı. Kurul, 16 Ocak 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 271 sayılı ilke kararında, sit alanlarında eskiden bu yana sürdürülen tarımsal faaliyetlerin durdurulması sonucunu doğuran bir hüküm oluşturdu. Kararda, bu alanlarda "koruma amaçlı imar planı” yapılabileceği belirtildi. Böylece bu planın yapıldığı yerlerde ise tarımsal faaliyetin sürdürülemeyeceği düzenlenmiş oldu. Kurul, aynı ilke kararında sit alanlarına kamu hizmeti binası yapılabileceğini belirtti. Bu kararın da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin yapımına olanak sağladığı ifade edildi. Bu ilke kararının sit alanı statüsündeki Atatürk Orman Çiftliği arazisinde o dönem Başbakanlık olarak planlanan külliyenin yapılmasına zemin oluşturduğu yorumları yapıldı.

KORUMA ALANI BÖLGELRİNE İNŞAAT OLMAYACAK

Avukat Figen Çalıkuşu, ilke kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açmıştı. Davaya o dönem Başbakanlık da müdahil oldu. Çalıkuşu, Başbakanlığın da davaya müdahil olarak, 271 sayılı ilke kararının Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin yapımına olanak sağladığını, dosyaya koyduğu belgelerle kabul ettiğini savundu Ancak Danıştay 14. Daire, kararın iptali istemini reddetti. Çalıkuşu, davayı itirazla Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na taşıdı. Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu, 2019'da tarihi sit alanlarıyla ilgili ilke kararına “kamu hizmet yapıları” ibaresi eklenmesini ve imar planı yapılması hükmünü hukuka aykırı buldu ve 2016 tarihli daire kararını oybirliğiyle bozdu.

CUMHURBAŞKANLIĞI'NA RET

Danıştay'ın en üst yargısal organı olan kurulun, bu yılın başında Cumhurbaşkanlığı'nın bu karara yönelik karar düzeltme başvurusunu da reddettiği ortaya çıktı. Karar, taraflara tebliğ edildi. Avukat Çalıkuşu, davanın Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin yapıldığı parselle ve yapımına olanak sağlayan kararla doğrudan ilgili olduğunu belirterek, davanın iptalle sonuçlanması gerektiğini, dairenin kurulun kararına direnme hakkının olmadığını söyledi. Çalıkuşu, şunları kaydetti: “Hukuk savışını Antalya’yı düşünerek başlattım. Bu karar ile koruma amaçlı kültür alanlarına kamu binalarının inşa edilmesini engelledik.”

Avuka Çalıkuşu'nun basın açıklaması şöyle:

Geçen hafta sonu Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararı hakkında kamuoyundaki farklı bilgilendirmelerle ilgili tarafıma gelen yoğun soruların hepsine doyurucu bir yanıt vermek amacıyla bu basın açıklamasını yapıyorum.

Halen geçerli olan 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu gereği tarihi sit alanlarında inşaat yasak olmasına karşın, 2014 yılında tarihi sit alanlarının korunması koşullarını düzenleyen 271 sayılı ilke kararına ‘kamu binaları hariç’ eklemesi yapılmış ve bu karara göre de izin alınarak külliye inşaatı tamamlanmış idi.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Beştepe Külliyesi’nin inşaatına yasal dayanak yaratmak amacıyla, kanunun açık ve net engeline rağmen, hukuka karşı hileyle ‘Kültür Bakanlığı’nın tarihi sit alanları hakkında, kanunun uygulanmasını düzenleyen 271 sayılı ilke kararına’ yapılan ekleme ve çıkarmaları hukuka uygun bulmadı. Cumhurbaşkanlığı’nın bu karara itirazı hakkında da ayrı ayrı iki davada aynı gün iki ayrı ret kararı verdi.

Bu davalardan bir tanesi benim hem kentim Antalya’nın sit alanlarını hem de tarihi sit alanlarında yaşamını topraktan sağlayan çiftçileri korumak için açtığım ‘tarihi sit alanları içine kamu binası yapılmasını düzenleyen 271 sayılı ilke kararının’ iptali davasıdır.

Diğeri ise Ankara Mimarlar Odası Şubesi’nin aynı istikamet açtığı iptal davasıdır.

Elimizde, Külliye’nin inşası için dayanak üretmek adına kanuna aykırı ilke kararı düzenleyerek, eş anlatımla kanunu dolanarak yapılan ilke kararı değişikliğinin geçerli olmadığını saptayan içeriği aynı iki ayrı hüküm var.

Ben bu davanın gelişmesini T24 ve Halk Tv’de çok detaylı bir biçimde anlattım. Sn. Çiğdem Toker de Sözcü Gazetesi’nde anlamlı bir yorum getirdi. Antalya’daki yerel basın da gelişmeye büyük bir özenle yaklaştı ve geniş yer verdi. Hepsine çok teşekkür ediyorum.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararı sadece külliyenin inşaatına karşı büyük bir hukuk hoyratlığını engellemedi. Bundan böyle Sit alanlarına yönelik keyfi müdahalelerin önünü kesti ve Sit alanlarındaki tarımsal faaliyet yapan çileli tarım insanlarının topraklarına keyfi el koyulabilmesine de engel oldu.

Hukuk adına kutlanması gereken bir karardan söz ediyorum.

Hukuk olmayınca devletin söz konusu olamayacağı açıktır, evrensel bir hukuktan yana her türlü çabanın dayanışma içinde yol almasını ve Anayasa’nın ikinci maddesinde anlamını bulan demokratik devletin yeniden inşasına birlikte katkı sağlanmasını temenni ediyorum.

Bu anlamda dileyen herkesi açtığım davaya müdahil olmaya davet ediyorum.

KILIÇDAROĞLU TEPKİ GÖSTERMİŞTİ

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Danıştay'ın kararıyla Cumhurbaşkanlığı'nın yasal olmayan bina olduğunun tescil edildiğini belirterek, yasal olmayan binada adli yıl açılışı yapılamayacağını, Danıştay üyelerinin bu törene gidemeyeceğini, aksı halde yargı bağımsızlığından söz edilemeyeceğini söylemişti.