Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır bugünkü, 'Gayrimenkul yatırımında eğilim tersine döndü' başlıklı yazısında, "Türkiye'de yabancıya sa­tışla elde edilen döviz geliri hızla azalırken, Türklerin alım için yurt dışına çıkar­dığı döviz hacminde ise istikrarlı olarak artış gözlemleniyor" dedi. 

Bakır'ın yazısından bir bölüm şöyle: "Yurt dışı yerleşiklerin Tür­kiye’de, Türklerin diğer ülkelerde gayrimenkul alımlarında denge giderek ter­sine dönüyor. Yabancıya sa­tışla elde edilen döviz geliri hızla azalırken, Türklerin alım için yurt dışına çıkar­dığı döviz hacmi giderek bü­yüyor.

Karşılığında vatandaş­lık verilmesinin de etki­siyle son on yılda hızla bü­yüyerek Türkiye’nin ca­ri işlemler dengesinde önemli bir gelir ka­lemi haline gelen ya­bancı alımlarında frene; Türklerin yurt dışı gayrimenkul ya­tırımlarında ise gaza basma eğilimi giderek belirginleşiyor. Bu yı­lın ilk dokuz ayında, Türklerin gayrimenkul edinimi için yurt dışına çıkardığı döviz, yabancıla­rın bu amaçla getirdiği tutara yaklaştı.

Merkez Bankası’nın açıkladı­ğı son ödemeler dengesi verile­rine göre ocak-eylül döneminde Türklerin yurt dışı gayrimen­kul yatırımları dolar bazında ge­çen yılın eş dönemine göre yüzde 14,7 arttı. Artış eğiliminin baş­ladığı 2023’ün ilk dokuz ayında 1 milyar 330 milyon dolar olan Türklerin yurt dışında gayri­menkul alımına ödediği döviz, bu yıl aynı dönemde 1 milyar 526 milyon dolara ulaştı.

Mer­kez Bankası’nın ortalama dolar alış kuru ile çevrildiğinde Türk­lerin başka ülkelerde taşınmaz alımı için transfer ettiği paranın 50 milyar dolara yaklaştığı be­lirlendi.

Yabancıların Türkiye’deki gay­rimenkul yatırımları ise ocak-ey­lül döneminde geçen yılın eş dö­nemine göre yüzde 23,8 düşüşle 2 milyar 188 milyon dolara gerile­di. Buna göre gayrimenkul alımı için dışarı çıkan döviz, bu amaçla getirilen tutarın yaklaşık yüzde 70’ine ulaştı. Geçen yılın eş dö­neminde bu oran yüzde 46 dü­zeyindeydi.

2023’ün ocak-eylül döneminde yabancıların gayri­menkul alımı için Türkiye’ye ge­tirdikleri dövizden Türklerin bu amaçla yurt dışına götürdükleri sermaye düşüldüğünde bu alan­da 1 milyar 540 milyon dolar olan net giriş, bu yıl aynı dönemde 57 daha az olmak üzere 662 milyon dolarda kaldı.

Eylül sonu itibarıyla son bir yılda ise yabancılar Türkiye’den 2 milyar 878 milyon dolarlık gay­rimenkul satın alırken, Türkle­rin yurt dışındaki alımları 1 mil­yar 978 milyon dolara ulaştı. Yıl­lık bazda karşılıklı gayrimenkul yatırımlarında net giriş 900 mil­yon dolar oldu.

'TÜRKLER NEDEN YURT DIŞINDAN EV ALIYOR?'

Yurt dışında konut alan Türklerin büyük bö­lümünü, gelir dağılımında bozulmanın da et­kisiyle ortaya çıkan yeni varlıklı kesim içinde “yatırımcı” tip alıcılar ile çocuklarının eğitimi ve kariyeri için uzun vadede yurt dışına yer­leşip orada yaşamak isteyenler oluşturuyor. Bu eğilim son zamanlarda ABD ve Avrupa’da yaşanan ekonomik kriz nedeniyle gayrimen­kul fiyatlarının görece uygun düzeylere in­mesi ile daha da arttı.

Yurt dışında ki­ra gelirinin gayri­menkulün satış fiyatından çok daha hızlı artması da maddi imkanları olan kesimi dış ülkelerde alıma yönelten faktörlerin ba­şında geliyor. Dolar bazında kira geliri el­de edip Türkiye’de harcamanın avanta­jı, yurt dışı konut alımını cazip kılıyor. Bu arada Türk vatandaşlarının gide­rek büyüyen vize sorunu da onla­rı, oturma izni, çifte vatandaşlık gibi imkanları da beraberinde sunan yurt dışı konut alımı­na itiyor."