Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD), Dış Ticaret Endeksi’nin haziran ayı sonuçlarını açıkladı. Buna göre, inşaat malzemeleri sanayi ihracatı, haziranda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,94 artarak 3,36 milyar dolara yükseldi. Söz konusu rakam tüm zamanların en yüksek aylık verisi olarak kayıtlara geçti.

Haziran itibarıyla son 12 aylık ihracat ise 34,52 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Kilogram başına düşen ortalama birim fiyat ise yıllık bazda yüzde 28,5 artarak 0,63 dolar seviyesine yükseldi.

Dış ticarette haziranda yüksek performans gösteren inşaat malzemeleri sanayisi, miktar olarak daha sınırlı artışla 5,31 milyon tonluk ihracat gerçekleştirdi. Yıllık (son 12 aylık) ihracat miktar olarak 63,56 milyon tona gerilerken, ortalama ihracat birim fiyatı 0,54 dolar/kg oldu. Haziranda ihracat birim fiyat endeksi 108,98 puanla 2015 Ocak’tan bu yana en yüksek seviyesine çıktı.

İTHALATTAKİ ARTIŞ DA SÜRDÜ

Söz konusu dönemde ithalattaki artış da devam etti. Haziranda inşaat malzemeleri ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27’lik artışla 957 milyon dolara yükseldi. Haziranda ithalatta değer ve miktar olarak da yılın en yüksek rakamları görüldü. İnşaat malzemeleri ithalatı 336 bin 613 ton, ithalat birim fiyatı ise 2,84 dolar/kg oldu. Yılın ilk yarısını tarihin en yüksek sonucuyla kapatan inşaat malzemeleri sanayi ihracatının ikinci 6 ayda savaşın etkilerinin, yüksek küresel enflasyonun ve resesyon endişelerinin etkisinin altında kalması bekleniyor. Birim fiyatlarının da düşeceği tahminlerine rağmen yıl sonunda yıllık ihracat büyüklüğünün geçen senenin üzerinde gerçekleşeceği öngörülüyor.

BAZI ALT SEKTÖRLERDE İHRACAT AZALMAYA BAŞLADI

İnşaat malzemeleri haziran ayı ihracat performansı alt sektörler itibarıyla geçen yıl ile karşılaştırıldığında daha çok birim fiyat artışlarından kaynaklanan değer artışları izlendi. Miktar olarak ise düşüşler başladı. 2022 yılı haziran ayında küresel emtia ve nihai ürün fiyatlarındaki yüksek seyrin etkisiyle sekiz alt ürün grubunun tamamında ihracat birim fiyatları 2021 yılı haziran ayına göre yükseldi.

Bu dönemde demir çelik ürünlerin ortalama yıllık ihracat birim fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34,5, mineral, taş ve toprak ürünlerin yüzde 26, prefabrik ürünlerin yüzde 30,1, ağaç ve ahşap ürünlerin yüzde 21,6 ve metal bazlı ürünlerin yüzde 32,4 oranında arttı. Sekiz alt ürün grubunun beşinde ihracat 2022 yılı haziran ayında miktar olarak geçen yılın haziran ayının altında gerçekleşti. Miktar olarak düşüşlerde geçen yılın yüksek artışlarının baz etkileri görülmeye başlandı ve sadece üç alt üründe miktar olarak artış yaşandı.   

Haziran ayında miktar olarak ihracat artışları kimyasal bazlı ürünlerde yüzde 15,4, yalıtım malzemelerinde ise yüzde 29,5 oldu. Mineral, taş ve toprak ürünlerin ihracatı miktar olarak yüzde 8,7, demir çelik ürünlerin yüzde 14,3 azaldı.             

Sekiz alt ürün grubunun tamamında ihracat değer olarak önemli artışlar kaydetti. Yalıtım malzemelerinde yüzde 31, metal bazlı ürünlerde yüzde 30,6, prefabrik yapılarda yüzde 25,3, kimyasal bazlı ürünlerde yüzde 21,2, ağaç ve ahşap ürünlerinde ise yüzde 20,2 oranında arttı.

TÜRK SANAYİ MALLARINA İLAVE TALEP SAVAŞIN ETKİLERİNE RAĞMEN SÜRÜYOR  

Geride bıraktığımız mayıs ayında çalışma gün sayısının azalması nedeniyle Türkiye sanayi ihracatında yaşanan düşüş sonrası haziran ayında, yılın en yüksek ikinci aylık ihracatına ulaşıldı. Bu dönemde sanayi ürünleri ihracatı değer olarak 17,34 milyar dolara yükseldi. Rusya-Ukrayna savaşının etkileriyle birlikte Türkiye’ye yönelik ilave talep artarak devam ediyor. Yüksek ihracat birim fiyatlarının ihracata katkısı da sürüyor. Haziran ayında Türkiye’nin toplam sanayi ürünleri ihracatı miktar olarak 11,19 milyon ton olarak gerçekleşti. Ortalama yıllık ihracat birim fiyatları ise sınırlı ölçüdeki düşüşe rağmen yüksek kalmaya devam etti. Sanayi malı ihracatında ortalama birim fiyatlar 2021 yılı haziran ayında 1,44 dolar/kg iken, 2022 yılı haziran ayında 1,55 dolar/kg’a çıktı.

Küresel ölçekte emtia ve nihai ürün fiyatlarındaki artış birim fiyatlar üzerinde belirleyici oluyor. Devam eden savaş fiyatları yukarı iterken resesyon endişeleri düşüş baskısı oluşturuyor. Yılbaşından bu yana Türkiye’nin sanayi mallarına yönelik ilave talep ise artış kaydediyor. Hem Rusya-Ukrayna savaşının pazarlarda artan etkilerinin hem de resesyon endişelerinin önümüzdeki aylarda sanayi ihracatını sınırlaması bekleniyor.