Dünya Gazetesi köşe yazarı Alaattin Aktaş bugünkü köşesinde konut sektöründeki ikinci el satışları kaleme aldı.

İşte Alaattin Aktaş'ın 'Konutta ikinci el devir niye artıyor olabilir?' başlıklı yazısı...

Konut piyasasında değişmeyen gerçekler bulunuyor. Faiz düşünce ipotekli satış ve devirler tırmanıp gidiyor ya da tam tersi yaşanıyor. Bu geçen senenin ortasında çok somut şekilde yaşandı. Satış ve devirde Cumhuriyet tarihinin rekorları yaşandı. Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında, en çok da Temmuz'da görüldü. O aylarda konut kredisi faiz oranları ekonominin tüm gerçekleriyle ters olacak şekilde düşürülmüştü.

Bu durum geçiş garantisi verilen köprülere, yolcu garantisi verilen havaalanlarına, hasta garantisi verilen hastanelere tüm Türkiye olarak geçmesek de, yolculuk etmesek de, yatmasak da para ödenmesi gerekiyor ya, işte geçen sene başkalarının aldığı konutlar için de kamu bankaları eliyle birilerine destek olundu. Hem de bu Kovid-19 salgını tedbirleri kapsamında yapıldı. 

İKİNCİ ELDEKİ HAREKET DİKKAT ÇEKİCİ

Biz konutta yalnızca ilk el olanlara satış diyor, ikinci eldeki hareketi satış değil devir şeklinde belirtiyoruz. İkinci elde defalarca el değiştirmiş bir konutun bir kez daha devre konu olması gerçek olarak bir satış sayılmıyor. A şahsından B şahsına geçen bir mülkiyet bulunuyor ve bu devrin konut stokunun azalmasına ve dolayısıyla inşaat sektörünü hareketlendirmeye bir katkısı olmuyor. 

TÜİK tarafından açıklanan Mart'a ilişkin son veriler, hem ilk el satışta, hem ikinci el devirde bir önceki aya göre artış yaşandığını, aslında bu artışın Ocak ayından beri devam ettiğini ortaya çıkardı. İpotekli satışlardaki artışta kredi faizlerindeki çok sınırlı da olsa düşüşün etkisi olmuştur.

Peki ikinci elde gerçekleşen devirler nasıl açıklanır?

Mart'taki ikinci el devir 78 binle 2020 Ekim'den sonraki en yüksek seviyeye ulaştı. Birileri ikinci el konut devralıyorsa, birilerinin de devrettiği anlamına gelir. Devreden başka ikinci ele mi yöneliyor, yoksa ilk el konut mu satın alıyor, bunu bilmek mümkün değil. Ya da başka bir amaç vardır.

NAKDE DÖNME ÇABASI MI?

İkinci el konut devrinin gittikçe hızlanması akla başka nedenlerin gelmesine sebep oluyor. Kovid-19 salgını sebebiyle bazı sektörlerde neredeyse bir yıldır büyük bir sorun meydana geliyor. Nakit darboğazı oldukça yüksek. Varlıkları nakde döndürme zorunluluğu gittikçe artıyor. Çaresiz kalanlar öyle görünüyor ki ellerindeki varlıkları nakde çevirmek için uğraşıyor. Bu varlıkların ilk sırasında da hiç kuşkusuz konut yer alıyor.

Bu konuda bir istatistik yok, olması da mümkün görünmüyor. Ama genel hava, çok sayıda küçük işletme sahibinin içinde bulunduğu darboğazı aşabilmek amacıyla varlık satışını tercih ettiğini gösteriyor. Bu eğilim Kovid-19 salgınının seyrine göre daha da belirgin hale de gelebilir.