KPMG Türkiye’nin hazırladığı “İnşaat ve Gayrimenkul Sektörüne Genel Bakış Raporu”nda 2024 yılının ilk çeyreği rakamlarına göre, 2023 yılında 1,5 milyar TL olan inşaat sektörünün değeri bu yıl 2,4 milyar TL, 3,2 milyar TL olacak. gelecek yıl ise 2023 yılında 7,4 milyar TL’ye ulaşacağı tahmin ediliyor.
Geçen yıl yüzde 5,4 olan inşaatın GSYH içindeki payının 2024, 2025 ve 2030’da sırasıyla yüzde 6,8, yüzde 7 ve yüzde 7,1’e çıkacağı öngörülüyor. 2023 yılında 567 milyon TL olan altyapı sektörünün değerinin bu yıl 930 milyon TL’ye, gelecek yıl 1,2 milyar TL’ye, 2030’da ise 2,6 milyar TL’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Geçen yıl yüzde 2,1 olan altyapı sektörünün GSYİH içindeki payı 2024, 2025 ve 2030 yılları için sırasıyla yüzde 2,6, yüzde 2,7 ve yüzde 2,5 olacağı öngörülüyor.
Türk inşaat sektörünün 2021-2023 yılları arasında nominal büyümesi yıllık yüzde 100 civarında gerçekleşirken, reel büyüme 2021 ve 2022 yıllarında negatif kalsa da 2023 yılında yüzde 7,8 olan görünümünü tersine çevirdi. Aynı eğilimin ardından Türk altyapı sektörünün nominal büyümesi de gerçekleşti. Yıllık yüzde 100 seviyesinde olan şirketin reel büyümesi ise 2023 itibarıyla yüzde 4,7.
Raporu değerlendiren KPMG Türkiye İnşaat ve Gayrimenkul Sektör Lideri Savaş Görkem Yapan, “Hazırladığımız bu raporla inşaat ve gayrimenkul sektörünün potansiyelini net bir şekilde ortaya koyuyoruz. Sektörde 2019 yılı itibarıyla gözlemlenen nominal ve reel büyüme oranları 2023 yılı sektörün dinamik ve yenilikçi bir yapıya sahip olduğunu gösteriyor.” Ancak finansman sorunları ve artan maliyetler inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmaların önündeki en büyük engeldir. Doğru stratejiler ve finansal çözümlerle sektörün bu engelleri aşarak büyümeye devam edeceğine inanıyoruz.” söz konusu.
İNŞAAT FAALİYETLERİNİ KISITLAYAN ANA UNSUR FİNANSMANDIR
Rapora göre, Türk inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmaların 2024 yılının ilk çeyreğinde ortalama yüzde 59,4’ü faaliyetlerini kısıtlayan bir faktör bulunmadığını beyan ederken, faaliyetleri kısıtlayan ana faktörlerden biri olan finansman sorunları da bunun temel nedeni oldu. girişimleri ortalama yüzde 30,2 payla sınırlıyor. Bunu takip eden talep eksikliği ise aynı dönemde ortalama yüzde 15,8 ile sınırlayıcı faktörler arasında kaldı.
Öte yandan, dünya genelinde artan kaynak maliyetleri inşaat sektörünü etkilemeye devam etmiş ve Türkiye’de inşaat malzemesi fiyatlarına büyük oranda yansımıştır. İnşaat maliyet endeksindeki artış geçen yılın aynı dönemine göre düşüş eğilimi gösterse de endeks 2024 yılının ilk çeyreğinde ortalama yüzde 69,3 seviyesinde kaldı.
İnşaat sektöründe 2023 yılının ilk çeyreğinde yüzde 4,2, 2023 yılının son çeyreğinde ise yüzde 3,7 olan takipteki alacakların nakdi kredilere oranı, 2024 yılının ilk çeyreğinde yüzde 4,4’e yükseldi.
Türkiye genelinde konut satışları 2024 yılının ilk çeyreğinde 279 bin adet ile düşüş eğilimini sürdürdü. Konut fiyatlarındaki ani yükseliş, konut kredisi faiz oranlarındaki artış, krediye erişimdeki zorluğun devam etmesi ve ipotekli konut satışlarının azalması nedeniyle konut satış sayısı 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 1,3 azaldı. İstanbul, 2024 yılının ilk çeyreğinde 48 bin ile Türkiye’de en çok konut satışı yapılan şehir oldu.
2024 yılı Mart ayı itibarıyla 1.230,5 olan Türkiye’de konut fiyat endeksi (KPI), 2023 yılının aynı ayına göre yüzde 52 oranında artarken reel olarak yüzde 9,8 oranında geriledi. Endeks değerleri bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 40,4, yüzde 63,9 ve yüzde 49,5 arttı.
YORUMLAR