Son bir yıl içerisinde konut kredisinde faiz oranların artması ve vatandaşların harcamasının azalması ile kredisiz konut alımlarında Mart ayı rekoru kırıldı. Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre; kamu bankaları tarafından başlatılan düşük kredi kampanyasının etkisiyle ipotekli konut satışında tarihi zirve yakalanmış, Temmuz ayında 130 bin 721 adetlik ipotekli satışla tüm zamanların en yüksek rakamına ulaşılmıştı. 

Haziran'da başlayan kampanya ile 26 Haziran haftasında bankalar tarafından verilen konut kredilerinde uygulanan aylık faiz oranı ortalaması yüzde 0,75'e kadar düşmüştü.

Sonrasında faizlerin yükselmesi hem de düşük kredi kampanyasının sona ermesiyle ipotekli konut satışlarda gerileme yaşandı. Aradan geçen süre zarfında ağırlıklı aylık ortalaması 9 Nisan haftasında yüzde 1,52'ye (yıllık yüzde 18,22) kadar çıktı. Faizlerin yükselmesi nedeniyle vatandaşlar konut alımında peşin kullanmayı tercih etti. Bu sebeple Mart ayında 89 bin 426 adet kredisiz konut satışıyla en yüksek Mart ayı rakamı elde edildi. 

"Her 10 konuttan 8'i kredisiz satıldı" 

Konut almak isteyenler için kritik faiz oranının aylık yüzde 1 olduğunu belirten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, bu rakamın altına inince ipotekli, üstüne çıkınca da ipoteksiz satışların hızla arttığını söyledi.

Yaz aylarındaki düşüş faiz oranları sayesinde yüksek satış rakamlarına ulaşıldığını söyleyen Aşa "Aradan geçen sürede faizler artmasına ve salgının devam etmesine rağmen martta 111 bin 241 adet konut satıldı. Bu rakam bize Türk halkının hala konuta ihtiyacı olduğunu gösteriyor." dedi.

Geçen ay ipotekli satışların toplam içerisindeki payının yüzde 19,6'ya kadar düştüğünü söyleyen Aşa, şu değerlendirmeleri yaptı: 

"Kredisiz satışlar ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36,9 artarak 89 bin 426 oldu. Toplamdan yüzde 80,4 pay aldı. Yani geçen ay el değiştiren her 10 konuttan 8'i kredisiz satıldı. Burada vatandaşlar yastık altı birikimlerini kullandı. Tabii ki senetli satışlar var ancak çok büyük kısmı peşin satış olarak gerçekleşti."

"Tasarrufa dayalı faizsiz satışların da katkısı var" 

Fuzulev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal ise Türkiye'nin, konut satış rakamında 2013'ten bu yana sürekli Avrupa birincisi olmasına ve her yıl konut satışında rekor kırmasına rağmen ev sahipliği oranında son 15 yılda ilerleyemediğini söyledi. 

Ev sahibi olmak isteyenlerin faiz, peşinat, kredi gibi prosedürleri karşılayamadığını söyleyen Akbal şu açıklamalarda bulundu: 

"Yüksek faiz satışları adeta frenliyor. Geçen ay tüm zamanların en yüksek mart ayı ipoteksiz satış adetleri görüldü. 111 bin adet olan mart ayı satışının 89 bini kredisiz gerçekleşti. Burada tasarrufa dayalı faizsiz konut satış sisteminin büyük katkısı oldu. Sistemin yasalaşması sayesinde insanlar artık daha güvenle bu sisteme yaklaşıyor ve bu sistemle ev sahibi olanların sayısı her geçen ay artıyor."

Projelerde senetli satışlar hızlı yükseldi 

Faizlerin yükselmesinin alıcıları peşin veya senetli satışlara yönlettiğini aktaran Helmann Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün ise özellikle markalı konutlarda son dönemde senetli satışlarda çok ciddi talep olduğunu belirtti. 

Firmalar tarafından yapılan satışlarda zaman zaman daha düşük oranlar görülse de yüzde 30'a kadar peşin alınabildiğini söyleyen Özgün geri kalan ödemeler için senet yapıldığını dile getirdi. 

Firmaların kendi içlerinde daha düşük faiz oranı finansman sistemlerinin de bulunduğunu kaydeden Özgün, "Gayrimenkul şirketleri faizlerin yüksek olduğu dönemde satışlarını sürdürebilmek için genelde 60 aya varan vadelerle senetli satış yapıyor. Bu alıcıya da kolay geliyor. Kredi çekme ve benzeri konularla hiç uğraşmadan direkt satıcı ile anlaşma imzalıyor. Özellikle faizlerin yüksek olduğu dönemde projelerde senetli satışlar adeta patlıyor." şeklinde konuştu.

Geçtiğimiz ay kredisis satış artısında dövizdeki dalgalanmanın da etkisi olduğunu söyleyen Özgün, "Dolar ve altın bozdurarak konut alanlar da oldu. Özellikle gurbetçiler bu yükselişlerde konuta yöneliyor. Yatırımcılar, artık dolar yükselince daha da yükselecek diye beklemiyor." ifadelerine yer verdi.