JLL Türkiye, 2022 Yarıyıl Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü araştırma raporunu yayınlandı.

Buna göre, Türkiye’deki mevcut alışveriş merkezi arzı 2022 yılının ilk yarısı itibarıyla 448 alışveriş merkezinde 14 milyon m2 seviyesine ulaştı.

Yılın ilk yarısında pazara 5 alışveriş merkezinde toplam 120 bin m2 kiralanabilir alan girişi yaşandı. Rapora göre, mevcutta 29 alışveriş merkezinde yaklaşık 882 bin m2 inşaat halinde kiralanabilir alan bulunurken, toplam arzın 2024 sonu itibarı ile 14.8 milyon m2 seviyesine ulaşması bekleniyor.

İstanbul yüzde 37 oranında pay ile mevcut arzın çoğunluğuna ev sahipliği yaparken, İstanbul’u sırasıyla yüzde 12 pay ile Ankara ve yüzde 6 pay ile İzmir takip ediyor.

AVM'LERİN ZİYARETÇİ SAYISI 2019'UN ALTINDA

JLL raporuna göre, yılın ilk yarısında alışveriş merkezi ziyaretçi sayıları 2021 yılına kıyasla artış gösterse de, 2019 yılı pandemi öncesi dönemi seviyelerine henüz ulaşamadı.

Diğer yandan, ziyaretçi sayıları negatif bölgede kalmaya devam etse de, ciro performansı pandemi öncesi kaydedilen seviyelere ulaştı. Özellikle, Nisan ve Mayıs aylarında alışveriş merkezleri aylık ciroları bayram alışverişi nedeniyle 2019 seviyelerinin üstünde kaydedildi.

Öte yandan, 2022 yılının ilk yarısında alışveriş merkezlerinde birincil kira euro bazında aylık 70 euro/m2 olarak kaydedildi. Diğer yandan TL bazında birincil kira 1.050 TL/m2 olarak kaydedilirken, bir önceki çeyreğe göre yüzde 5, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 50 artış göstermiştir.

OFİSTE GELECEK ARZIN YÜZDE 90'I FİNANS MERKEZİ

JLL'nin hazırladığı rapora göre, İstanbul’da mevcut A Sınıfı ofis arzı 2022 yarıyılı itibarıyla 5.8 milyon m2 seviyesine sabit kaldı. İnşaat halindeki ofis arzı yaklaşık 1.5 milyon m² ve 2023 yılı sonu itibarıyla toplam A sınıfı ofis arzının da 7.3 milyon m² seviyesini aşması bekleniyor.

Gelecek arzın yüzde 90’ını ise, 2022 yılı sonunda tamamlanması planlanan Ataşehir’de konumlu İstanbul Uluslararası Finans Merkezi projesinin oluşturduğu kaydedildi.

Merkezi iş alanında boşluk oranı son dört çeyrek dönemde düşüş eğilimini sürdürürken, talebin ise güçlü kaldığı belirtildi.

Boşluk oranı 2021 yıl sonunda yüzde 18’den 2022 yarıyılda yüzde 16.1’e düşerken, kiracıların kaliteli ofis alanı talebinin devam ettiği, birinci sınıf ofis binalarındaki boş alanların da 2022’nin ilk yarısında sınırlı kalmaya devam ettiği aktarıldı.

KİRA ARTIŞLARINDA TALEP VE ENFLASYON ETKİSİ

Raporda, 2022 yarıyılı itibarıyla toplamda 37 bin 781 m2 ofis kiralama işleminin gerçekleştiği belirtildi.

Ayrıca, 2022 yılının ilk yarısında toplam kiralama işlem hacminin alan bakımından geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 oranında düşüş gösterdiği, işlem adedi bakımından da yüzde 9 oranında artış yaşandığı aktarıldı.

Birincil ofis kiraları 2022 yarıyılı itibarıyla hem bir önceki çeyreğe hem de geçen yılın aynı dönemine göre metrekare başına 25 dolar/m2 olarak sabit kalırken, talebin birincil lokasyonlarda yoğunlaşması ve enflasyondaki artış eğilimi nedeniyle Türk Lirası bazında yüzde 89.2 oranında artış göstererek 350 TL/m2’ye yükseldiği bilgisi raporda yer aldı.