Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından hazırlanan ve inşaat sektöründeki güncel gelişmelerin ele alındığı “Ekonomi Yönetimlerinin Zor Kararı: Enflasyon mu, Büyüme mi?” adıyla yayınlanan İnşaat Sektörü Analizi Ekim 2024 raporu kamuoyuyla paylaşıldı.

İnşaat Sektöründe Büyümenin Seyri Ne Durumda?

Raporun “İnşaat Sektörü” başlığında sektöre dair yurt içinde finansman ve tasfiye, yurt dışında teminat mektubu sorununun sürdüğüne işaret ediliyor. Çalışmaya göre 2024 yılı ilk çeyreğinde %11,1 ile genel ekonominin üzerinde bir büyüme rakamı kaydeden inşaat sektörü ikinci çeyrekte de %6,5 büyüyerek, böylece deprem bölgesindeki yeniden imar faaliyetleri ile kazandığı ivme ile üst üste 7 çeyrek dönem boyunca aralıksız büyümesini sürdürdü.
Verilere göre gayrimenkul sektöründe ise büyüme %3,7 olarak gerçekleşti. Rapora göre 2024 yılının ikinci çeyreğinde dezenflasyon sürecinde uygulanan sıkı para politikaları ile ekonominin genelinde önemli bir yavaşlama yaşanırken, inşaat sektörünün de yavaşlayacağı öngörülüyor.

İlgili kısmın devamında şu ifadelere yer veriliyor:

İnşaat sektöründe çeyrek dönemler itibarıyla harcamalar yüksek büyümeler göstermiş, 2024 yılı ikinci çeyrek döneminde inşaat harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre %89,3 artarak 1,57 trilyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu yüksek büyümede enflasyon / inşaat maliyetleri artışı da önemli rol oynamıştır. İnşaat harcamaları reel olarak ikinci çeyrekte %8,0 artmıştır. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde dezenflasyon sürecinin etkileri inşaat sektöründe daha da belirginleşmiş, sıkılaştırma politikalarının finansman üzerindeki etkisi ağırlaşmıştır.

Özellikle kredi büyümesine getirilen sınırlar, yüksek finansman maliyetleri ve likiditenin azaltılması önümüzdeki dönemde inşaat sektörünün büyümesini sınırlayacak en önemli unsurlar olarak öne çıkmıştır.

Konut Satışları 21 Ayın Zirvesinde

Çalışmada Türkiye genelinde konut satışlarının eylül ayında yıllık bazda %37,3 artarak 140 bin 919 olduğu ve böylelikle aylık adet bazında son 21 ayın en yüksek satış rakamlarına ulaşıldığı ifade edildi.

Konut satışları ile ilgili verilerin aktarıldığı kısımda şu açıklamalar yer aldı:

Ocak – eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,2 artışla 947 bin 236 olarak gerçekleşmiştir. Konut satış sayısının en fazla olduğu iller sırasıyla 21 bin 314 ile İstanbul, 13 bin 205 ile Ankara ve 7 bin 612 ile İzmir olurken, en az olduğu iller sırasıyla 74 ile Hakkari, 82 ile Ardahan ve 106 ile Bayburt olmuştur.

İpotekli konut satışları eylül ayında yıllık bazda %87,4 oranında artarak 15 bin 825 olmuş, toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %11,2 olarak gerçekleşmiştir. Ocak -eylül döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise yıllık bazda %42,6 azalarak 92 bin 310 olmuştur. Eylül ayındaki ipotekli satışların, 3 bin 685’i; ocak – eylül dönemindeki ipotekli satışların ise 21 bin 702’si ilk el satış olarak gerçekleşmiştir.

İlk el konut satış sayısı Eylül ayında yıllık bazda %47,1 artarak 44 bin 858 olmuş, toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı %31,8 olarak gerçekleşmiştir. İlk el konut satışları ocak – eylül döneminde ise yıllık bazda %12,0 artışla 300 bin 879 olmuştur.

Türkiye genelinde ikinci el konut satışları eylül ayında yıllık bazda %33,1 artış göstererek 96 bin 61 olmuş, toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı %68,2 olmuştur. İkinci el konut satışları ocak – eylül döneminde ise aylık bazda %2,4 azalarak 646 bin 357 olarak gerçekleşmiştir.