Türkiye'de yüksek kredi faizleri ve yerel konut piyasasındaki durgunluk, yatırımcıların yurt dışına yönelmesine neden oldu. 2024’ün ilk sekiz ayında gayrimenkul alımı amacıyla yurt dışına aktarılan döviz tutarı 1 milyar 377 milyon dolara ulaştı. Bu rakam, Merkez Bankası’nın ortalama döviz kuru ile çevrildiğinde yaklaşık 40,5 milyar TL'ye karşılık geliyor.
Üst Gelir Grubu Yatırımlarını Yurt Dışına Taşıyor
Orta gelir grubu için yüksek kredi faizleri konut alımlarını zorlaştırırken, rantiyelerin faizli enstrümanlara yönelmesi ve yabancı yatırımcı ilgisinin azalması, iç piyasada durgunluğa yol açtı. Ancak üst gelir grubundaki Türk yatırımcıların gayrimenkul yatırımları, giderek daha fazla yurt dışına kayıyor.Verilere göre, 2020 yılında 213 milyon dolar olan yurt dışı gayrimenkul alımı, 2021'de %74,2 artışla 371 milyon dolara, 2022’de %69,3 artışla 628 milyon dolara çıktı. 2023’te ise %183,8’lik artışla 1 milyar 782 milyon dolara ulaşan bu trendin, 2024'te de aynı seviyelerde devam etmesi bekleniyor.
Yabancıların Türkiye’deki Konut Yatırımları Azaldı
Merkez Bankası'nın ödemeler dengesi verilerine göre, ocak-ağustos döneminde Türklerin yurt dışındaki gayrimenkul yatırımları %17,1 artarken, yabancıların Türkiye’deki yatırımları %23,3 azalarak 2 milyar 24 milyon dolara geriledi. Böylece, Türkiye’ye giren döviz ile yurt dışına çıkan sermaye arasındaki fark daraldı. Geçen yıl ilk sekiz ayda net 1 milyar 462 milyon dolarlık giriş sağlanırken, bu yıl aynı dönemde %55,7 düşüşle net giriş 647 milyon dolara geriledi.
Yurt Dışı Gayrimenkul Yatırımları Toplam Yatırımların Yarısını Oluşturuyor
Ocak-ağustos döneminde Türklerin yurt dışına yaptığı toplam doğrudan yatırım 3 milyar 927 milyon dolara ulaştı. Bunun yarısı gayrimenkul faaliyetleri için kullanılırken, 601 milyon dolar madencilik ve taş ocakçılığına, 343 milyon dolar inşaata, 280 milyon dolar çeşitli imalat sektörlerine, 265 milyon dolar ise finans sektörüne yönlendirildi.Yabancı Sermaye Girişi ve cari açık Finansmanı
Bu dönemde Türkiye’ye toplam 6,4 milyar dolarlık doğrudan yatırım girişi sağlandı. Ancak sermaye tasfiyeleri ve yurt dışına yapılan transferler nedeniyle net giriş 3 milyar 255 milyon dolar oldu. Konut dışındaki net doğrudan sermaye girişleri %12,7 artarak 4 milyar 386 milyon dolara ulaştı.Yurt dışına aktarılan toplam sermaye ise 3 milyar 793 milyon dolar oldu. Bunun 2 milyar 550 milyon doları doğrudan sermaye yatırımı, kalan kısmı ise gayrimenkul yatırımları için kullanıldı.
Cari işlemler açığının finansmanında doğrudan yatırımların önemi bu yıl arttı. İlk sekiz ayda 9 milyar 665 milyon dolarlık cari açığın %27,1’i doğrudan yatırımlardan karşılandı. Geçen yıl aynı dönemde bu oran yalnızca %7,4’tü. Bu gelişme, cari açığın finansman kalitesinin yükseldiğini gösteriyor.
Üst Gelir Grubu
Türkiye'deki yüksek faiz ortamı ve iç piyasa daralması, üst gelir grubundaki yatırımcıların yurt dışına yönelmesine neden oldu. 2024 yılı, gayrimenkul yatırımlarının hem Türkiye’de hem yurt dışında yeniden şekillendiği bir yıl olarak dikkat çekiyor. Türkiye'nin dış yatırım dinamiklerindeki bu değişim, ekonominin sürdürülebilirliği açısından yeni fırsatlar ve riskler barındırıyor.
YORUMLAR